ถนอมผิว

ถนอมผิว


ผิวหนังที่ห่อหุ้มร่างกายของเรามีความสำคัญในด้านป้องกันอันตรายต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นต่ออวัยวะภายใน รวมทั้งเป็นเสมือนกระจกเงาส่องให้เห็นสุขภาพของร่างกายหรือเป็นเครื่องแสดงถึงความผิดปกติหรือโรคอื่น ๆ ของร่างกายอีกด้วย

ฉะนั้น ผิวหนังจึงเป็นอวัยวะที่เราควรทะนุถนอมบำรุงรักษาให้อยู่ในสภาพที่สมบูรณ์อยู่เสมอ ทั้งนี้ก็ย่อมจะต้องอาศัยความเข้าใจในการทะลุถนอมรักษาผิวหนัง รวมทั้งการใช้เครื่องสำอาง หรือเครื่องประทินผิวต่าง ๆ เพื่อที่จะให้มีผิวหนังที่สะอาดสมบูรณ์และปราศจากโรคาพยาธิใด ๆ

การอาบน้ำชำระร่างกายซึ่งนับเป็นเบื้องต้นของการรักษาความสะอาดของผิวหนัง บ้านเราเป็นเมืองร้อนเหงื่อไคลย่อมจะมีมาก จึงไม่มีข้อห้ามในการอาบน้ำบ่อยครั้ง การอาบน้ำเป็นการชำระล้างสิ่งสกปรกหรือฝุ่นละอองที่เกาะติดตามผิวหนังให้หมดไป การอาบน้ำและถูตัวนี้มีประโยชน์ต่อการไหลเวียนของกระแสเลือด น้ำที่อาบควรเป็นน้ำเย็นซึ่งจะให้ความสดชื่นได้มากกว่า นอกจากบางท่านซึ่งไม่สามารถจะทนความเย็นได้ก็ไม่ควรใช้น้ำเย็นหรือผู้ที่เคยอาบแต่น้ำอุ่นมาแล้วอยากอาบน้ำเย็นก็ควรค่อย ๆ ฝึกหัดทดลองลดความอุ่นของน้ำลงทีละเล็กละน้อยก่อน ผู้ที่มีผิวหนังแห้งผิดปกติไม่ควรที่จะอาบน้ำบ่อยนัก เพราะจะทำให้ผิวหนังแห้งยิ่งขึ้นไปอีก
 

การเลือกใช้สบู่
การอาบน้ำก็ต้องใช้สบู่ทำความสะอาดด้วยกันทุกท่าน เรื่องคุณภาพหรือชนิดของสบู่จึงเป็นเรื่องสำคัญ ในขณะที่อากาศร้อนอบอ้าวมีเหงื่อไคล สบู่จะไปชำระล้างเอาไขมันเหงื่อไคลที่จับผิวหนังออกมาทดแทนใหม่ทันที แต่ในหน้าหนาว หรืออากาศหนาวเย็น ผิวหนังขับถ่าย ไขมันและเหงื่อออกมาน้อย เมื่ออากาศเย็นและแห้งเช่นนั้น การอาบน้ำชำระร่างกายบ่อย ๆ จะทำให้ผิวหนังแห้งยิ่งขึ้นผิวหนังเมื่อแห้งก็จะแตกหรือเป็นขุยทำให้คัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังจากการอาบน้ำแล้ว

ฉะนั้นในเมื่ออากาศแห้งและเย็นก็ควรลดการใช้สบู่ให้น้อยลง ผู้ที่มีผิวหนังแห้งหรืออักเสบอยู่แล้วควรเลือกใช้แต่สบู่ที่มีฤทธิ์เป็นด่างน้อยที่สุด หรือที่มีฤทธิ์ใกล้เคียงกับสภาพเป็นกลางที่สุด เช่น สบู่ที่ใช้กับเด็กอ่อน เป็นต้น สบู่ที่ผสมตัวยาฆ่าเชื้อต่าง ๆ หรือเชื้อน้ำหอมอย่างแรง ๆ นั้นก็มิได้มีคุณสมบัติพิเศษกว่าสบู่ธรรมดา ในการชำระล่างร่างกายจึงควรใช้สบู่ที่ทำความสะอาดได้หมดจด โดยไม่ทำให้ผิวหนังเกิดความระคายเคือง สบู่ที่ดีจะต้องทำให้เกิดเป็นฟอง ทั้งในน้ำอ่อนและน้ำกระด้าง โดยไม่ทำให้เกิดตะกอนที่ไม่ละลายในน้ำ

สำหรับผู้ที่แพ้สบู่โดยที่มีใบหน้าแห้งมากผิดปกติ เมื่อใช้สบู่แล้ว ผิวหน้าจะเป็นขุยและคันหรือเป็นผื่นแดง ในรายเช่นนี้อาจใช้โคลด์ครีม ทำความสะอาดแทนสบู่ ทาโคลด์ครีมให้ทั่วหน้าแล้วเช็ดออกเพื่อให้ฝุ่นละอองที่ติดอยู่กับผิวหนังหลุดไปด้วย ผู้ที่มีผิวหนังเป็นมันอยู่เสมอแล้วก็ไม่ควรล้างหน้าด้วยครีม เพราะครีมนั้นกลับจะไปทำให้มีไขมันสะสมมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่เป็นสิวอยู่แล้วอาจเกิดเป็นเม็ดหนองได้ง่ายยิ่งขึ้น

การโฆษณาครีมว่าเป็น “อาหาร” ที่บำรุงผิวหนังนั้นไม่ตรงกับความจริงนักเพราะผิวหนังก็เช่นเดียวกับอวัยวะอื่น ๆ ของร่างกาย ย่อมได้รับอาหารที่กินเข้าไปตามปกติเท่านั้นเอง ครีมจะช่วยบำรุงผิวได้ก็ในแง่ทำให้เกิดความอ่อนนุ่ม
การใช้ครีมกันผิวแห้งควรใช้ทาก่อนนอน ภายหลังที่ได้ชำระล้างหน้าสะอาดดีแล้ว ประโยชน์ก็เพื่อ ที่จะเพิ่มไขมันให้กับใบหน้าที่ค่อนข้างจะแห้ง ส่วนการผสมฮอร์โมนลงไปในครีมเพื่อชะลอความชราลงนั้น ในขณะนี้ยังไม่มีใครพิสูจน์ได้ว่าฮอร์โมนนั้นมีประโยชน์หรือใช้ได้ผลจริงในการป้องกันหรือลดรอยย่นบนใบหน้าและทำให้คงความเต่งตึงดุจสาว ๆ ได้ อาจได้ผลชั่วขณะที่มีครีมอยู่บนใบหน้าโดยที่ฮอร์โมนทำให้เซลล์เต่ง เมื่อหมดฤทธิ์แล้วก็กลับแห้งอย่างเดิม

แป้งประทินผิว
แป้งผัดหน้าหรือฝุ่นผงสำหรับใช้โรยหรือทาตามผิวหนังนั้น โดยปกติแล้วแป้งผัดหน้าหรือฝุ่นผงย่อมทำให้ผิวหนังเย็นสบายและทำให้สวยงามน่าดูด้วย และในโอกาสเดียวกันก็ช่วยป้องกันผิวหน้ามิให้ถูกรบกวนโดยลมเย็น แสงแดด หรือการเสียดสีของเสื้อผ้า แป้งผัดหน้าหรือฝุ่นผงสำหรับโรยผิวหนังที่ดีนั้นต้องเป็นชนิดที่ละเอียดอ่อน ไม่ระคายเคือง และติดผิวหนังได้ดี

แป้งที่ใช้สำหรับโรยผิวเด็กนั้นมักมีกรดโบริคหรือผงยาปฏิชีวนะผสมอยู่ด้วยในจำนวนเล็กน้อย เพื่อป้องกันการเจริญของพวกจุลินทรีย์โดยเฉพาะอย่างยิ่งตามข้อพับของผิวหนัง เช่น รักแร้ ขาหนีบ และบริเวณก้น เป็นต้น ควรระวังอย่างยิ่งไม่ให้ทารกกินหรือหายใจสูดเอาผงฝุ่นที่มีกรดโบริคนี้เข้าไปเพราะอาจเกิดเป็นพิษขึ้นได้
แป้งที่ทาผิวแล้วทำให้เกิดความเย็นวาบมีส่วนผสมของเมนทอล ถ้าผสมเมนทอลมากเกินไปจะเกิดความรู้สึกร้อนผิวและอาจแพ้ผื่นคันได้

แป้งผัดหน้าในปัจจุบันมักจะมีตัวยาบางอย่างผสมเข้าไปด้วย เพื่อให้มีคุณสมบัติดูดซึมความชื้นมากขึ้น หรือผสมครีมใช้ทาเพื่อปกปิดผิวหนังที่ไม่เรียบมีแผลเป็นหรือริ้วรอยหรือเพื่อลดความมันของใบหน้าลง แต่ในขณะเดียวกันการใช้แป้งผสมครีมเหล่านี้ เช่น พวกรองพื้นหรือเค้กเมคอัพ มักจะทำให้ผิวดูด้านและไปอุดการขับถ่ายของผิวหนังบนใบหน้าไว้ชั่วขณะหนึ่งซึ่งเป็นสิ่งไม่พึงประสงค์นักในการรักษาสุขภาพของผิว-หนัง การใช้รองพื้นหรือเค้กเมคอัพอยู่เป็นประจำโดยไม่ทำความสะอาดผิวหน้าให้พอเพียงย่อมทำให้เกิดสิวหัวดำหรือหัวหนองได้ ฉะนั้นถ้าท่านสุภาพสตรีจำเป็นต้องใช้รองพื้นจำพวกนี้ก็ไม่ควรจะใช้ให้บ่อยนัก และเมื่อเสร็จธุระแล้วต้องล้างผิวหน้าเสียให้สะอาด
 

อบผิวด้วยไอน้ำ
การอบผิวด้วยไอน้ำจะทำให้มีเหงื่อออกมากขึ้น แต่พึงระวังอย่าให้ร้อนจัดจนเกินควรไปจนถึงผิว-หนังแดงกล่ำ และภายหลังที่อบด้วยไอน้ำแล้วควรประคบด้วยน้ำเย็นอีกสักครั้งหนึ่ง เพื่อให้สภาวะของหลอดเลือดที่ผิวหนังดีขึ้น การอบด้วยไอน้ำก็เช่นเดียวกับการอาบน้ำร้อน ถ้าใช้บ่อยเกินไปก็จะทำให้ผิวหนังแห้งและเกิดความผิดปกติอื่น ๆ ขึ้นได้

การอบผิวด้วยไอน้ำและการนวดทำให้การไหลเวียนของเลือดดีขึ้น โดยเฉพาะผู้ที่ขาดการออกกำลังกาย แต่สำหรับบริเวณใบหน้านั้นจะได้รับการบริหารอยู่เสมออยู่แล้ว เพราะแทบจะทั้งวันเราต้องใช้กล้ามเนื้อที่บริเวณใบหน้า เวลากินอาหารต้องเคี้ยว เวลาพูดคุยหรือแสดงอารมณ์ต่าง ๆ ออกมา ไม่ว่าจะยิ้มแย้มหรือบึ้งตึงก็ต้องใช้กล้ามเนื้อของใบหน้าทั้งสิ้น เพราะฉะนั้นการถูนวดใบหน้าแรง ๆ นั้น จึงไม่มีประโยชน์อะไรดีไปกว่าการลูบไล้แต่เพียงเบา ๆ ส่วนการนวดร่างกายย่อมทำให้รู้สึกสดชื่นกระปรี้กระเปร่า ไม่ควรนวดขณะที่ผิวหนังกำลังมีการอักเสบ เพราะจะเป็นผลร้ายมากกว่าผลดี

โดยทั่วไปแล้วสุขภาพของผิวหนังขึ้นอยู่กับสุขภาพของร่างกายด้วย ควรกินอาหารที่ได้สัดส่วนพอเหมาะและพอดี กินอาหารที่สมดุลตามความต้องการของร่างกาย อาหารที่แสลงก็อาจมีได้ ถ้าแพ้ต่ออาหารเหล่านั้น เช่น กินอาหารทะเล แล้วเกิดเป็นผื่นคันหรือลมพิษขึ้น
การขาดสารอาหารหลายอย่าง อาจแสดงอาการออกมาทางผิวหนังก่อนอวัยวะอื่น ๆ เช่น การขาดวิตามินเอจะทำให้ผิวหนังแห้งหยาบ คล้ำ และอาจเป็นผื่นเม็ดเล็ก ๆ เหมือนขนลุกตามแขนขา เป็นต้น

นอกจากนี้อารมณ์และความเคร่งเครียดในภารกิจประจำวันก็มีส่วนในการแสดงออก หรือเป็นผลต่อความสมบูรณ์ของผิวหนังอยู่ไม่น้อยเช่นกัน ผู้ที่มีอารมณ์ขุ่นมัวหรือมีความเคร่งเครียดอยู่เสมอ ย่อมมีผลทำให้ผิวหนังเกิดเป็นริ้วรอยย่นของความวิตกกังวล เข้าสู่ความชราภาพเร็วกว่าผู้ที่มีชีวิตราบรื่น จิตใจสบาย จะเห็นว่าอารมณ์และจิตใจนอกจากจะมีอิทธิพลต่อสุขภาพทั่วไปแล้ว ยังมีผลต่อสุขภาพของผิวพรรณด้วย