• ขนาดตัวอักษร  Normal size text | Increase text size by 10% | Increase text size by 20% | Increase text size by 30%

หนาวผิว

หนาวผิว

 

เมื่อย่างเข้าหน้าหนาว เรารู้สึกว่าอากาศเริ่มเปลี่ยนทั้งที่ยังมีความเย็นผ่านเข้ามา ความเปลี่ยนแปลงที่ทำให้เราสังเกตได้เป็นอันดับแรก คือ อากาศที่เคยมีความชื้นสูงเริ่มแห้งขึ้น
สิ่งที่บอกเราว่าอากาศเริ่มแห้งก็คือความรู้สึกที่ผิวนี่เอง

ผิวที่เคยชุ่มชื้นจากไอน้ำในบรรยากาศรอบตัวและจากเหงื่อที่ซึมออกมาเนื่องจากอากาศร้อน จะเริ่มแห้งตึง ลอกเป็นขุย ผิวลอกจะสังเกตได้ก่อนที่ขาและแขน ต่อมาที่หน้าจนลามไปทั่วตัว อาจมีอาการคันยิบ ๆ ร่วมด้วย ถ้าเป็นมากขึ้นอาจแสบไปทั้งตัว

สำหรับคนที่มีผิวค่อนข้างแห้งอยู่แล้วจะยิ่งเห็นได้ชัด บางทีแห้งมากจนผิวอักเสบเกิดเป็นวงแดง ๆ มีขุยกระจายอยู่เป็นหย่อม ๆ ทั่วร่างกาย มีอาการคันมาก เมื่อเกาผิวจะแตกเป็นร่องแดง มีเลือดและน้ำเหลืองซึม
จะเห็นว่าอากาศที่เย็นและแห้งมีผลทำให้ผิวเปลี่ยนแปลงสภาพจากที่เป็นอยู่เดิม ซึ่งถ้าหากไม่ได้รับการบำรุงรักษาอย่างถูกวิธีอาจทำให้เกิดปัญหาจากน้อยกลายเป็นมาก ถึงขนาดผิวอักเสบ จนเป็นโรคผิวหนังเรื้อรังไปนาน ๆ ก็ได้

ในวันนี้จะได้กล่าวถึงข้อพึงปฏิบัติในการบำรุงรักษาผิวในช่วงฤดูอากาศหนาว โดยแยกผิวออกเป็นส่วน ๆ ตามความแตกต่างของลักษณะผิวและสภาพการเปลี่ยนแปลง ได้แก่ ผิวกาย ผิวหน้า ผิวมือ และผม
ผิวกาย การอาบน้ำถ้าร่างกายไม่สกปรกเปรอะเปื้อน ควรอาบน้ำ วันละ 1 ครั้งจากเดิมที่เคยอาบ วันละ 2 ครั้ง คนส่วนใหญ่ก็จะลดการอาบน้ำบ่อย ๆ ลงเองเพราะความหนาวเย็น ทำให้ไม่ใคร่อยากอาบอยู่แล้ว น้ำที่ใช้อาบไม่ควรเย็นจัดหรือร้อนจัดจนเกินไป
น้ำในบ่อในตุ่มที่บ้านหรือจากก๊อกจะเย็นจัดจนอาบไม่ไหวต้องต้มน้ำร้อนผสม หรือเอาน้ำไปตากแดดตอนกลางวันซึ่งมักจะมีแดดจัด
สำหรับผู้ที่มีฐานะดีอาจมีเครื่องทำน้ำร้อนใช้ ควรผสมน้ำ พออุ่นไม่ให้เย็นหรือร้อนจัด
หลังจากอาบน้ำเช็ดตัวแห้งดีแล้ว ใช้ครีมบำรุงผิวทาบริเวณที่ผิวแห้งโดยเฉพาะบริเวณแขนขา นวดเบา ๆ ให้ครีมซึมเข้าผิวเพื่อให้เกิดความชุ่มชื้น ครีมดังกล่าวนี้ หาซื้อได้ทั่วไปในรูปของโคลด์ครีม ชนิดธรรมดา ซึ่งมีส่วนผสมหลัก คือขี้ผึ้งหรือไขมันจากสัตว์ น้ำมันและน้ำราคาไม่แพง ครีมที่ราคาแพงไม่จำเป็นต้องดีกว่าครีมราคาถูกเสมอไป

สารประเภทน้ำมัน เช่น น้ำมันมะกอกหรือเบบี้ออยด์หรือเบบี้โลชั่นไม่ช่วยทำให้ผิวชุ่มชื้น อาจทำให้ผิวแห้งและตึงมากขึ้น เมื่อทาครีม หลังจากอาบน้ำตอนเย็น หากมีความรู้สึกอยากอาบน้ำในตอนเช้า วันรุ่งขึ้นอาจใช้วิธีอาบน้ำโดยไม่ต้องฟอกสบู่ ผิวที่ทาครีมไว้เมื่อถูกน้ำจะลื่นทำให้ฝุ่นหรือสิ่งสกปรกที่ติดอยู่ที่ผิวหลุดออกไปได้ บางคนนิยมใช้วิธีแช่น้ำในอ่างผสมน้ำพออุ่นผสมครีมลงในน้ำ ซึ่งเป็นวิธีดูแลผิวในหน้าหนาวที่ดีอีกวิธีหนึ่ง

ผิวหน้า
ผู้ที่มีผิวหน้าแห้งควรใช้ครีมล้างหน้าแทนสบู่ วิธีใช้เมื่อจะล้างหน้าใช้ครีมลูบให้ทั่วหน้าแล้วใช้กระดาษทิชชูหรือสำลีเช็ดครีมออก สิ่งสกปรกหรือเครื่องสำอางจะถูกเช็ดออกไปพร้อมครีมแล้วใช้น้ำล้างให้สะอาดอีกทีหนึ่ง ถ้ารู้สึกว่าหน้าแห้งและตึงให้ใช้ครีมบำรุงผิวทาเคลือบไว้ก่อนที่จะลงมือแต่งหน้าด้วยสบู่และโฟมล้างหน้า
บริเวณผิวที่ควรได้รับการดูแลเป็นพิเศษอีกแห่งคือริมฝีปากซึ่งอาจจะแห้งตึงและลอกเป็นสะเก็ดถึงขนาดยิ้มไม่ออกหรืออ้าปากขึ้น ถ้าอ้ากว้างหน่อยอาจปริจนเลือดซึม บางคนชอบดึงสะเก็ดจนเป็นแผลเลือดออกและมีอาการเจ็บมาก ข้อแนะนำคือใช้ครีมบำรุงผิวหน้าทาที่ปากด้วยทุกครั้ง ถ้าแห้งมากทาครีมที่ใช้ได้ผลดีคือขี้ผึ้งวาสลิน ซึ่งเป็นครีมที่หาง่ายและราคาถูกที่สุด ใช้ได้ผลดียิ่งกว่าลิปกลอสหรือลิปมัน ที่ทำเป็นแท่งเหมือนลิปสติกสำหรับทากันปากแห้งที่มีขายในท้องตลาดสำหรับสุภาพสตรี ลิปสติกที่เนื้ออ่อนนุ่มและมันจะช่วยป้องกันปากแห้งได้ด้วย

ผิวมือ
บางคนมีปัญหาที่มือเกิดแห้งตามอากาศมีอาการลอกเป็นขุยทุกหน้าหนาว ทำให้มีงานอดิเรกใหม่คือ นั่งลอกมือเล่น ผู้ที่มีอาชีพที่มือต้องเปียกอยู่ตลอดเวลา เช่น ขายข้าวแกง ขาน้ำ หรือซักผ้าจะรู้สึกแสบมือ บางทีบวมแดงและแตกควรป้องกันด้วยการสวมถุงมือยางกันน้ำเวลาซักผ้าหรือล้างชาม เมื่อเสร็จงานล้างมือให้สะอาดเช็ดให้แห้งแล้วครีมบำรุงชนิดเดียวกับที่ใช้กับผิวกาย ถ้ามีอาการอักเสบอาจต้องใช้ครีมประเภทยาแก้อักเสบ

ผม
เป็นอีกบริเวณหนึ่งที่พลอยถูกกระทบกระเทือนไปกับการเปลี่ยนสภาพอากาศไปด้วย คุณจะสังเกตว่า เส้นผมเปลี่ยนเป็นแห้งกรอบ เวลาหวีผมจะดีดออกจากกันและดีดออกจากหวีเสียงดังเปรียะเนื่องจากเกิดกระแสไฟฟ้าสถิตขึ้น
ส่วนหนังศีรษะก็จะแห้งเป็นขุยขาวคล้ายรังแค บางทีร่วงมาติดอยู่ตามเสื้อตามไหล่เสื้อทำให้ดูไม่สะอาดตา ผมที่แห้งหวีไม่เข้ารูปแก้ได้โดยใช้ครีมนวดผมหลังสระ ซึ่งมีส่วนผสมควอเตอร์เนียม ซึ่งมีคุณสมบัติป้องกันผมเกิดประจุไฟฟ้า

ครีมนวดมีขายตามร้านค้าหลายชนิดซึ่งมีคุณภาพไม่แตกต่างกันมาก คุณอาจเลือกใช้ตามสีและกลิ่นที่ชอบใจ ส่วนขุยรังแคที่หนังศีรษะอาจใช้น้ำมันพืช เช่น น้ำมันมะกอกนวดหนังศีรษะไว้สักครู่ก่อนสระผม
น้ำที่ใช้สระผมก็เช่นเดียวกับ น้ำอาบ คือไม่ควรใช้นำเย็นหรือร้อนจัดเกินไป น้ำเย็นจะทำให้ ผมแข็งกระด้างหวีไม่ไป น้ำร้อนจะทำให้ผมแห้งแตกหรือหักเป็นท่อน ถ้าผมแห้งมากอาจใช้น้ำมันใส่ผมช่วย
ถ้าคุณมีโรคผิวหนังอยู่เดิม เช่นผิวอักเสบเรื้อรังโรคอาจกำเริบขึ้นขณะอากาศหนาว การดูแลรักษาผิวก็ใช้วิธีเดียวกับผิวทั่วไป มีพิเศษกกว่าคือ เมื่อดูแลรักษาความสะอาดแล้วต้องทายารักษาผิวสม่ำเสมอ ถ้าผิวแห้งเกินอาจต้องเปลี่ยนยาที่ใช้ประจำให้มีลักษณะมันขึ้นกว่าเดิม ขณะเดียวกันเป็นที่น่ายินดีว่าโรคผิวหนังหลายชนิด มีอาการดีขึ้นในอากาศเย็น

นอกจากการดูแลผิวดังกล่าว ควรดูแลร่างกายทั่วไปให้ได้รับความอบอุ่นเพียงพอ มิฉะนั้นจะเกิดเป็นไข้หวัด เจ็บคอได้ง่าย ควรสวมเสื้อให้อบอุ่น การใช้ยาพันคอ จะช่วยได้มากและป้องกันหวัดได้ดี
อากาศภายในบ้านอาจอุ่นกว่านอกบ้านขณะแต่งตัวไปทำงาน ไปโรงเรียน หรือไปนอกบ้านอาจไม่ได้เลือกเครื่องนุ่งห่มที่อุ่นพอ จึงควรหิ้วเสื้อกันหนาวหรือผ้าพันคอติดมือไปด้วย ถุงเท้า ถุงน่อง เป็นเครื่องกันหนาวได้อย่างดี

ขณะอากาศเย็นร่างกายมีการเผาผลาญสารอาหารมากขึ้นเพื่อทำให้เกิดความร้อน จึงควรกินอาหารให้เพียงพอและเลือก อาหารที่ให้ความอบอุ่นแก่ร่างกาย ได้แก่ ประเภทไขมัน เช่น นม ไข่ ฯลฯ ควรดื่มน้ำให้เพียงพอด้วยเครื่องดื่มร้อน ๆ จะช่วยให้ร่างกายอบอุ่นได้มาก
ถึงแม้อากาศเย็นจะทำให้ผิวเราหมองไปบ้าง เราก็ยังพอใจที่จะได้หนาวไปนาน ๆ หลังจากที่บ่นร้อนกันมาตลอดปี

ข้อน่าสนใจของความหนาว อย่างน้อยก็ทำให้เรามีโอกาสได้ใส่เสื้อกันหนาวสีสวย ๆ ที่ซื้อเตรียมไว้หรือพับเก็บไว้ในตู้อยู่นานจนนึกว่า จะไม่มีโอกาสได้ใส่เสียแล้ว

 

ข้อมูลสื่อ

202-007
นิตยสารหมอชาวบ้าน 202
กุมภาพันธ์ 2539
พญ.ปรียา กุลละวณิชย์