ประจำเดือนขาด (ตอนที่ 2)

ประจำเดือนขาด (ตอนที่ 2)


ผมเขียนเรื่อง “ประจำเดือนขาด” ไม่มาตามกำหนดหรือมาช้าไปจากสาเหตุต่างๆ นานา ที่คุณ ๆ ได้อ่านมาแล้วจากหลายฉบับก่อน และเว้นมาเสียหลายเดือนกว่าจะมาได้อ่านกันอีกคราวนี้ คิดไปคิดมาก็เหมือนการว่างเว้นของการมีรอบเดือน ยังไงยังงั้น
เอาละ เพื่อไม่ให้เสียเวลา หันมาดูเรื่องราวของการขาดประจำเดือนกันต่อไปจะสนุกกว่า
เมื่อฉบับก่อนโน้น มาจบลงที่ผลทางด้านจิตใจก็ทำให้ประจำเดือนเบี้ยวได้เหมือนกัน และมิได้จบลงแค่นั้น บางคนเป็นเอามาก จะเล่าให้ฟัง

สามีภรรยาคู่หนึ่ง แต่งงานกันมานานหลายปีดีดักไม่มีลูกซักที ทั้งๆ ที่พยายามกันจนเหนื่อยทั้งสองฝ่าย จนในที่สุดภรรยาเกิดความกังวลใจ เกรงว่าสามีจะไปมีใหม่อะไรทำนองนั้น วันดีคืนดีประจำเดือนที่เคยโผล่บาดใจทุกเดือน ๆ ก็เกิดขาดหายไป นำความยินดีปรีดามาให้คู่สามีภรรยาเป็นยิ่งนัก มีการประคบประหงมกันอย่างดี
เวลาผ่านไปสองเดือนก็แล้ว สามเดือน สี่เดือนก็แล้วิประจำเดือนไม่มีมา ท้องก็โตขึ้นซะด้วย แบบนี้มันก็ตั้งท้องแหงๆ แถมมีอาการแพ้ท้องร่วมด้วย ดีไม่ดีอาการเต้านมคัดก็มี ยิ่งไปกว่านั้นหลายเดือนเข้ารู้สึกว่าเด็กดิ้นตุ๊บตั๊บ และสุดท้ายเมื่อครบกำหนดควรจะคลอดยิ่งมีความรู้สึกว่าปวดท้องคลอดซะอีกด้วย
เมื่อไปโรงพยาบาลทุกอย่างกลับตาลปัตร ก็ตะอะไรซะอีกละครับ ในเมื่อท้องนั้นมันเป็น “ท้องลม” ที่เรียกว่า “สุยโดซัยเอสิส’(Pseudocyesis) เพราะความอยากจะมีลูกอย่างมาก ก็ทำให้มีความรู้สึกต่างๆ นานา ประจำเดือนก็ขาด มีการเปลี่ยนแปลงหลายอย่างดังกล่าวข้างต้น
ท้องที่โตขึ้นมิได้โตเพราะมดลูกโตหรอกครับ แต่เนื่องมาจากการใช้กล้ามเนื้อ ของบริเวณหน้าท้องพร้อมทั้งการแอ่นของลำตัวทำให้เห็นว่าโตได้ คุณทดลองทำดูสิครับ แล้วจะเห็นว่าท้องคุณนี่ก็โตหลายเดือนแล้วทีเดียว ประเภทนี้ เมื่อดมยาสลบ จะพบว่าท้องจะยุบลงทันที
และแบบนี้หาใช่จะเกิดกับผู้ที่อยากจะมีบุตรเต็มทีแต่เพียงอย่างเดียว พวกที่ชิงสุกก่อนห่ามกลัวจะท้อง ก็พาลให้เกิดภาวะเช่นนี้ได้เช่นกัน

บางคนไปฝากท้องเมื่อท้องได้สามสี่เดือน แต่งตัวแบบคนท้องอย่างสวยงาม มีอาการต่าง ๆ คล้ายคนท้อง เผอิญแพทย์ตรวจภายในพบว่ามดลูกปกติ ไม่โตขึ้นเลย ก็อธิบายให้คนไข้ฟังว่า คุณไม่ได้ตั้งท้องหรอก แต่เป็นเพราะสาเหตุนั้นสาเหตุนี้ จากนั้นไม่นานประจำเดือนก็มาให้เห็นหน้าอีกทั้ง ๆ ที่ไม่อยากให้มันออกมา เพราะอยากท้องนี่แหละครับ เป็นไปได้
ถ้าจะถามว่าพบมากในคนวัยไหน ก็ตอบได้ว่าส่วนมากแล้วอยู่ในกลุ่มวัยรถไฟขบวนสุดท้ายอะไรเทือกนั้น หมายความว่าอายุมากแล้วไม่มีลูกซะที ทำไงดีล่ะ ก็อย่างที่เล่าให้ฟังนั่นแหละครับ

                                           

บางคน กินไม่ได้ นอนไม่หลับ เป็นโรคประสาท เป็นเอามากๆ เมื่อกินไม่ได้ร่างกายก็ซูบซีด ผอมแห้ง แรงน้อย ทุกอย่างถอยหลังเข้าคลอง ประจำเดือนก็เช่นกันถอยหลังเข้าอู่ไม่ยอมออกมาเลย จนกว่าสภาวะการขาดแคลนอาหารอันเนื่องมาจากโรคประสาท ทำให้เบื่ออาหารอย่างแรงนี้ ได้รับการรักษา เมื่อทุกอย่างเข้าสู่สภาพปกติ ประจำเดือนก็จะมาเป็นปกติของมันเอง
ก็อย่างว่าแหละครับ สาเหตุของการขาดประจำเดือนมีร้อยแปด ผมก็จะว่าไปเรื่อยๆ คุณเลือกเอาเองก็แล้วกัน ถ้าหากเผอิญเป็นคุณที่ขาดประจำเดือนในตอนนี้

มียาบางชนิดกินไปนาน ๆ ทำให้ประจำเดือนขาดได้ ยกตัวอย่าง เช่น ยากล่อมประสาทบางอย่าง ยาลดความดันที่มีชื่อว่า รีเซอร์ปีน (Reserpine) ยาเสพติดทั้งหลายและแม้แต่ยาคุมกำเนิด ที่กินกันอยู่ทุกวัน แต่พบน้อยไม่ถึงหนึ่งเปอร์เซ็นต์หรอกครับ ฉะนั้นถ้าคุณกำลังกินยาคุมอยู่ล่ะก็ อย่าเพิ่งโยนทิ้งด้วยความกลัวว่าประจำเดือนจะไม่มานะครับ ดีไม่ดีเดี๋ยวจะขาดประจำเดือนเอาจริง ๆ ที่ขาดสาเหตุคงไม่ใช่เพราะยาคุมเป็นแน่ แต่เพราะคุณตั้งท้องนะซี แต่ก็พอจะบอกได้ว่าโอกาสที่จะขาดประจำเดือน เนื่องจากการกินยาคุมนี้ มักจะเกิดได้ง่ายกับคุณที่ดั้งเดิมมีประจำเดือนไม่ค่อยสม่ำเสมอหรือนานๆ มาครั้ง

อย่างไรก็ดี ถ้าหากมันเกิดขึ้นกับคุณเพราะสาเหตุนี้ ก็ไม่ต้องตกใจเพราะมันหายเองได้ครับ ถึงแม้บางครั้ง คุณอาจต้องใช้เวลารอนานหน่อยก็ตาม อาจเป็นปีว่างั้นเถอะ แต่ผมว่าน่าจะดีใจนะ เพราะจะช่วยคุณประหยัดเงินค่าซับในไปได้หลายทีเดียว
ถ้าหากคุณต้องการให้มีประจำเดือนมาเร็วขึ้น ไม่อยากรอก็พอจะมียาช่วยเหมือนกันแหละครับ ขอให้ไปปรึกษาแพทย์ดูก็แล้วกัน แต่ก็อย่างว่าแหละครับ มันไม่จำเป็นเท่าไรเลยจริงๆ นอกเสียจากว่าคุณอยากจะมีลูก
 

ยังมีโรคอีกหลายโรค ที่ทำให้ประจำเดือนขาดหายไป โดยเฉพาะที่จะกล่าวถึงนี้ เช่น เนื้องอกของต่อมใต้สมอง หรือแม้แต่เนื้องอกบริเวณใกล้ๆ ต่อมใต้สมอง ก็อาจทำให้เกิดเหตุการณ์แบบนี้ขึ้นได้
เนื้องอกของต่อมใต้สมองที่เรียกว่า พิตูตารี่แกลนด์ (Pituitary gland) อาจมีความเปลี่ยนแปลงส่วนอื่นของร่างกายร่วมด้วยก็ได้ ยกตัวอย่างเช่น รูปร่างโตแบบผีเสื้อสมุทร มือเท้าโตผิดมนุษย์มนาไป แบบนี้ถ้ามีเกิดขึ้นแล้วละก็ต้องนึกถึงเนื้องอกของต่อมใต้สมองเอาไว้ ส่วนเรื่องประจำเดือนขาดหายไปนั้นก็เป็นผลตามมาของมัน เมื่อรักษาต้นเหตุเรียบร้อยแล้วทุกอย่างก็จะคืนสู่สภาพปกติของมันเอง
อีกเรื่องหนึ่งที่เกิดขึ้นกับต่อมใต้สมองในช่วงเวลาหลังคลอด นั่นคือการตกเลือดมากๆ หลังคลอด กะว่าควรจะมากกว่า 800 ซี.ซี. (หนึ่งขวดน้ำปลากลมใหญ่) ขึ้นไป เมื่อเป็นแบบนี้ทำให้ต่อมใต้สมองเกิดภาวะขาดเลือดมาเลี้ยงเฉียบพลัน ก็ทำให้เกิดการตายของเซลล์ต่อมใต้สมองนั้นขึ้นมา ก็อย่างว่าแหละครับ เมื่อต่อมใต้สมอง ซึ่งมีส่วนสำคัญในการควบคุมการมีรอบเดือนเกิดพิการขึ้นมา มันก็ย่อมมีผลกระทบกระเทือนถึงการมีรอบเดือนดังกล่าว

จากการสำรวจผู้ที่ตกเลือดมาก ๆ จนช็อคว่างั้นเถอะ พบว่าครึ่งหนึ่งจะเกิดอาการแทรกซ้อนขาดหายไปของประจำเดือน แต่นั่นแหละครับ อย่าให้เกิดเลยจะดีกว่า ทำไงล่ะ ก็ต้องระวังอย่าให้มันตกเลือดหลังคลอดสิครับ รับรองว่าเหตุการณ์นี้จะไม่เกิดขึ้นกับคุณเป็นแน่
นอกจากประจำเดือนขาดหายไป ไม่ยอมโผล่หน้าออกมาให้เห็น หลังจากการตกเลือดมาก ๆ หลังคลอดแล้ว ก็มักจะมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น ผมร่วง ร่วงกันทั้งตัวไม่เฉพาะที่ศีรษะ ตรงไหนมีขนมากก็จะสังเกตได้ชัด น้ำนมแทนที่จะมีให้ลูกกิน นมก็เหี่ยวยานไปไม่มีน้ำนมเลย ต่อมธัยรอยด์ก็พาลจะสไตร๊ค์ หยุดทำงานไปเหมือนกันเมื่อขาดตัวควบคุม จะมีใครเสียอีก ก็ต่อมใต้สมองนั่นแหละครับ เนื้อหนังมังสาก็พาลเหี่ยวไปด้วย ไม่เต่งตึงอีกต่อไป อยู่ดี ๆ ก็พาลเป็นลมหมดสติเอาง่าย ๆ เผลอ ๆ ช็อคไปเลย ทั้งนี้ก็เพราะเกิดภาวะขาดน้ำตาลในเลือดง่ายนั่นเอง

บางคนเผอิญป่วยต้องทำการผ่าตัด แล้วก็ถ้าหากบังเอิญต้องดมยาสลบ แล้วบังเอิญผู้ดมยาไม่ทราบประวัติตกเลือดหลังคลอดอย่างรุนแรงมาก่อน เมื่อเป็นเช่นนี้ก็อาจทำให้การดมยาสลบครั้งนั้นได้ผลดีเกินไป เพราะสลบแบบไม่ฟื้น ซึ่งก็แปลว่าตายนั่นเอง แบบนี้ก็ต้องระวังกันเป็นพิเศษใช่ไหมครับ
อ้อ ! คุณเคยรู้จักต่อมหมวกไตหรือเปล่าครับ ถ้าไม่รู้จักก็พอจะบอกได้ง่าย ๆ ว่า มันก็คือต่อมที่อยู่ส่วนบนของไตนั่นเอง คล้าย ๆ ไตใส่หมวกอะไรรูปนั้นนั่นแหละครับ
ถ้าหากมันเกิดวิปริต ไม่ทำงานตามหน้าที่ ผลที่ตามมานั่นหรือครับ ขนตามตัว ศีรษะ รักแร้ และที่หัวเหน่าจะร่วงหล่นอย่างเห็นได้ชัด ตัวจะซีด ผิวจะขาวขึ้นมีโรคโลหิตจางแทรกซ้อน ผอมลงบ้าง อวัยวะเพศจะเล็กลงเล็กลงค่อนข้างมากทีเดียว และสิ่งสุดท้ายก็คือไม่มีประจำเดือนนั่นเอง

ต่อไปมาดูถึงสาเหตุของประจำเดือนไม่มาอันเนื่องมาจากรังไข่เป็นเหตุ

ดังที่ทราบกันอยู่ รังไข่นอกจากมีหน้าที่ผลิตไข่ออกสู่ตลาด เอ๊ย! ผลิตเข้าท่อนำไข่ยังมีหน้าที่สำคัญอีกอย่างคือ ผลิตฮอร์โมนที่มีหน้าที่ในการสร้างประจำเดือนโดยตรง ดังนั้นถ้าหากรังไข่เกิดวิปริตไป ผลิตฮอร์โมนไม่ได้ตามต้องการ แน่นอนที่สุดรอบเดือนที่เคยปกติก็ต้องผิดปกติไปด้วย ฉะนั้นเรามาดูกันซิว่า จะมีความผิดปกติประการใดบ้างของรังไข่ที่ทำให้รอบเดือนขาดหายไป

ประการแรก มันสร้างฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับรอบเดือนออกมาน้อยเกินไป อ๋อ...ฮอร์โมน ที่ว่านั่นหรือครับ ก็คืออีสโตรเจนกับโปรเจสเตอร์โรนนั่นแหละครับ เมื่อสร้างออกมาน้อยไม่พอที่จะไปกระตุ้นให้มีรอบเดือนออกมาได้ รอบเดือนก็จะขาดหายไป ยกตัวอย่าง เช่น คนที่ผ่าตัดเอารังไข่ออกทั้งสองข้าง หรือได้รับการฉายแสงบริเวณรังไข่ทั้งสองข้าง หรือแม้แต่คนที่หมดประจำเดือนเพราะความแก่ตัวเข้า เหล่านี้ประจำเดือนก็จะขาดหายไปได้ เพราะรังไข่ไม่สร้างฮอร์โมนออกมาเพื่อกระตุ้นให้มีรอบเดือนนั่นเอง

ประการที่สอง รังไข่เกิดพิศวาสอะไรขึ้นมาไม่ทราบ ได้ผลิตฮอร์โมนเพศทั้งสองออกมาเรื่อย ๆ ไม่มีการหยุดยั้งหรือลดลง ซึ่งปกติแล้วพอถึงเวลารอบเดือนจะมา ฮอร์โมนเพศทั้งสองจะลดระดับลง เพราะสร้างออกมาน้อยลง ปล่อยโอกาสให้ประจำเดือนหลุดออกมา แต่ในกรณีดังกล่าว มันกลับสร้างออกมาอย่างสม่ำเสมอ ประจำเดือนเลยต้องนอนค้างอยู่ข้างใน จนกว่าระดับฮอร์โมนจะลดลงนั่นแหละประจำเดือนถึงจะมีโอกาสโผล่ออกมาชมโลกภายนอก

ประการที่สาม สืบเนื่องมาจากรังไข่อุตริไปสร้างฮอร์โมนเพศชายออกมามากเกินไป เมื่อออกมามากมันก็พาล จะทำให้ผู้หญิงกลายเป็นผู้ชายเสียให้ได้ รวมทั้งรอบเดือนก็จะขาดหายไปด้วย นอกเหนือไปจากคุณผู้หญิงจะมีหนวด มีเคราแล้ว
ประการสุดท้าย เนื่องมาจากรังไข่เป็นเนื้องอกชนิดหนึ่งเป็นถุงน้ำของรังไข่ ต้องตรวจดูถึงจะรู้ได้ เนื้องอกชนิดนี้พูดไปอันตรายอันใหญ่หลวงนั้นไม่มี จะมีแต่ทำให้รอบเดือนไม่มาตามตัวอาจมีขนมากขึ้นกว่าปกติ เมื่อได้รับการรักษาทุกอย่างก็จะเรียบร้อยไปเอง
 

ตัวมดลูกเองก็ทำให้เกิดภาวะประจำเดือนขาดได้

ประการแรก ไม่มีมดลูก อาจจะเนื่องมาจากความผิดปกติที่เป็นมาตั้งแต่กำเนิด ครับเป็นผู้หญิงที่ไม่มีมดลูก หรือในกรณีที่ทำการผ่าตัดเอามดลูกออก เช่นนี้ประจำเดือนก็ไม่มาแน่นอน

ประการที่สอง ใครที่ได้รับการฉายแสงที่มดลูก อาจจะเพื่อรักษามะเร็ง หรือเหตุผลอื่นใดก็ตาม มันก็สามารถทำให้ประจำเดือนไม่สร้างออกมาได้เช่นกัน

ประการที่สาม เป็นโรคบางชนิดของตัวมดลูกเองเช่นเป็นวัณโรคของเยื่อบุมดลูก แบบนี้ประจำเดือนก็ไม่มีมาให้เห็น

ประการที่สี่ อาจเป็นผลตามมาจากการแท้งบุตร แล้วตัดขูดมดลูก ผนังมดลูกได้รับความกระทบกระ-เทือนมากเกินไป จนเกิดเป็นแผลเป็นข้างใน ติดกันเป็นพังผืด แบบนี้ก็เป็นเหตุของการขาดประจำเดือนได้เช่นกัน

สาเหตุอื่น เมื่อร่างกายเป็นโรคบางอย่าง โดยเฉพาะโรคของต่อมไร้ท่อ เช่น โรคของต่อมธัยรอยด์ โรคของตับอ่อน และโรคของต่อมหมวกไต
คุณ ๆ ที่กำลังไม่สบายเป็นไข้อะไรก็ตามแต่ อาจทำให้ประจำเดือนขาดหายไปชั่วคราวได้ แต่พอโรคนั้นหายแล้ว ประจำเดือนก็จะมาเป็นปกติ โรคเรื้อรังบางอย่าง เช่น วัณโรคปอดก็ทำให้ประจำเดือนขาดหาย ไปได้

ในสภาวะขาดอาหาร จะเนื่องมาจากภายใน เช่น การดูดซึมอาหารของลำไส้ไม่เอง หรือจากสภาวะภายนอกอย่างเช่น ในระหว่างสงคราม อาหารขาดแคลน หรือแม้แต่ในศูนย์อพยพที่คุณๆ เคยรู้ พวกนี้มีการขาดหายประจำเดือนร่วมด้วยเป็นประจำ

จากสภาพทางด้านจิตใจ ทำให้เกิดโรคเบื่ออาหารอย่างรุนแรง ติดตามมาด้วยสภาพขาดอาหารของร่างกาย

เนื่องมาจากความไม่พอดี น้อยไปก็ไม่ดี มากไปก็ไม่ดี ฉะนั้นจะพบเป็นประจำว่า คนอ้วนเกินไปประจำเดือนก็มักจะไม่ปกติ นานๆ มาครั้ง หรือแม้แต่ขาดหายไปเลยก็มี

เขียนไปเขียนมา คุณก็จะเห็นได้ว่า คุณผู้หญิงที่มีประจำเดือนอยู่ทุกเดือน เผลอๆ ประจำเดือนอาจผิดปกติไป ขาดหายไปได้ไม่ยากนักบางคนสภาพแวดล้อมก็มีส่วนทำให้เกิดประจำเดือนขาดได้ อย่างเช่น เคยอยู่เมืองร้อนย้ายไปอยู่เมืองหนาว ประจำเดือนก็ไม่มาได้ เปลี่ยนงานประจำเดือนก็ไม่มาตามกำหนดได้

นี่แหละครับสาเหตุร้อยแปดของการขาดประจำเดือน ดีไม่ดีคุณอ่านข้อเขียนผมวันนี้ อ่านไปคิดไปคิดมากๆ เข้า ประจำเดือนคุณอาจพาลไม่มาก็ได้ แต่ที่แน่นอนคุณจะมาว่าผมเป็นต้นเหตุไม่ได้นะครับ