ประจำเดือนขาด (ตอนที่ 1)

ประจำเดือนขาด (ตอนที่ 1)

เกิดเป็นชายนั้นว่ายากลำบากยิ่ง เกิดเป็นหญิงยังลำบากเสียกว่า ไม่ต้องอะไรมาก เอาแค่ประจำเดือนเพียงอย่างเดียวก็ทำให้ปวดหัวแล้ว ประจำเดือนมาน้อยก็บ่น มามากก็บ่น มาไม่บ่อยก็บ่น บ่นจนรำคาญตัวเองที่ต้องเกิดมาเป็นผู้หญิง บางคนถึงกับบนบานศาลกล่าว ถ้าชาติหน้ามีจริงแล้วละก้อ ขอเกิดมาเป็นผู้ชายเถิด…ก็เพราะความยุ่งยากของประจำเดือนนี่แหละครับเป็นเหตุ

แต่ที่ยุ่งมากที่สุด จะเรียกว่า ย.ต.ห. ยุ่งตายห่า ก็เห็นจะไม่ผิด คือประจำเดือนขาด ตั้งเดือนแล้วก็ยังไม่มาให้เห็นหน้า สองเดือนก็แล้ว สามเดือนก็แล้ว…ตายละหว่าทำไมถึงเป็นอย่างนี้ ถ้าขาดไปเพราะการตั้งท้อง ซึ่งเป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด ก็แล้วกันไป แต่ที่ขาดหายหน้าไปเพราะสาเหตุอื่นนี่สิครับ ยุ่งดีพิลึก ยุ่งอย่างไร ผมจะเล่าให้ฟัง

ก่อนอื่นคุณต้องเข้าใจเสียก่อนว่า “ประจำเดือนขาด” หมายความว่ากระไร ประจำเดือนช้าไป 10 วัน เรียกว่า ประจำเดือนขาดหรือไม่ สองเดือนก็แล้วยังไม่โผล่หน้ามาให้เห็น เรียกว่า ประจำเดือนขาดหรือไม่...จากการตกลงกัน เอาเป็นว่า ประจำเดือนต้องหายไป สามเดือนเต็มๆ จึงจะเรียกว่า ประจำเดือนขาด ตามภาษาอังกฤษว่า Amenorrhea อ่านว่า อะเมนนอเรีย ถ้าไม่ถึงสามเดือน เราเรียกว่า ประจำเดือนมาช้ากว่ากำหนด

ประจำเดือนขาด หรือการขาดประจำเดือน ก็ตามแต่จะเรียก แบ่งออกได้เป็นสองจำพวกใหญ่ๆ คือ

ประจำเดือนขาดแบบหลอกๆ

ถ้าอธิบายให้ละเอียด เพื่อคุณจะได้ไม่งงว่ามันขาดหลอกๆ ของมันนี่แบบไหนกัน...เก๊าะ หมายความว่า โดยความจริงแล้ว ประจำเดือนมีผลิตออกมาทุกเดือน แต่ด้วยสาเหตุบางประการทำให้มันไม่สามารถออกมาชมความศิวิไลซ์ของโลกภายนอกได้ สาเหตุที่พบบ่อยที่สุดก็คือ เยื่อพรหมจารีไม่มีรู หรือไม่มีช่องเปิดให้ประจำเดือนเล็ดลอดออกมาเลย คุณคงรู้จักเยื่อพรหมจารีนะครับ...ผมคงไม่ต้องบอก และอีกสาเหตุหนึ่งก็คือ ไม่มีช่องคลอด หรือจะมีก็มีแค่ครึ่งๆ กลางๆ ประจำเดือนผ่านออกมาไม่ได้ เมื่อเหตุมันเป็นเช่นนี้ เดือนแล้วเดือนเล่า ประจำเดือนที่ผลิตออกมาก็ย่อมจะขังอยู่ในมดลูกนั่นเอง หรือมีโพรงในช่องคลอดก็จะขังอยู่ในช่องคลอดด้วย นานๆ เข้ามันก็มากขึ้นและโตขึ้นด้วย ทำให้คุณผู้เป็นเจ้าของรู้สึกปวดท้องได้ แต่ส่วนใหญ่แล้ว จะมีความรู้สึกว่าท้องโตขึ้นและมีก้อนบริเวณท้องน้อย การโตของก้อนมิได้โตวันโตคืน แต่โตแบบชนิดโตเดือนโตปี ฉะนั้นกว่าผู้เป็นเจ้าของจะเดือดร้อนวิ่งแจ้นไปหาหมอก็กินเวลานาน

การรักษาก็มิได้มีอะไรยุ่งยาก หรือมากไปกว่าการทำให้มีรู หรือเปิดรูเปิดช่องให้ประจำเดือนออกมา ทุกอย่างก็เรียบร้อย คุณเจ้าทุกข์ก็จะยิ้มได้ และยิ้มอย่างผู้ชนะ ว่าต่อไปข้ามีประจำเดือนแล้วนะ ทั้งๆ ที่ความจริงมีอยู่แล้วทุกๆ เดือน เพียงแต่ไม่ออกมาให้เห็นเท่านั้นนี่แหละครับ เขาเรียกว่า ประจำเดือนขาดแบบหลอกๆ

เขียนมาจนจบเรื่องประจำเดือนแบบหลอกๆ ผมเกือบลืมบอกไปว่า กลุ่มพวกนี้จะไม่เคยมีประจำเดือนมาก่อนเลย ทั้งๆ ที่แตกเนื้อสาวแล้วก็ตาม อายุอานามปาเข้าไปสิบแปดขบเผาะแล้ว ประจำเดือนก็ไม่ยอมออกมาให้เห็นเป็นของคู่กายแบบนี้แหละครับ สำรวจตัวเองให้ดีอาจถูกประจำเดือนตัวเองหลอกเอาก็ได้นะครับ ความจริงแล้วจะเรียก ประจำเดือนหลบใน ก็อาจจะไม่ผิด และเข้าใจได้ดีกว่า ผมว่าเองนะครับ

ประจำเดือนขาดจริงๆ

ทีนี้ละครับของจริงละ ประจำเดือนไม่มีการสร้างเลย ถ้าจะแยกแยะออกไปก็ได้เป็นสองอย่างอีกนั่นแหละ คือ

ประการแรก การขาดประจำเดือนเนื่องจากสรีระทางร่างกายไม่ยอมสร้างขึ้นมา

อีกประการหนึ่ง ก็เนื่องมาจากเป็นโรค...เป็นโรคที่ทำให้ไม่มีประจำเดือน

เอาละเราลองมาดูกันถึงสาเหตุทางสรีระ...อธิบายง่ายๆ ว่า ประจำเดือนขาดไป หรือไม่สร้างขึ้นมาก็ด้วยเหตุผลของร่างกายมัน ไม่มีอะไรต้องเดือดร้อน อย่างเช่น

1. ยังไม่ถึงวัยที่ควรจะมีประจำเดือน ก็อย่างว่าถือเอาอายุ 18 ปี เป็นเกณฑ์ เกิดเป็นหญิงทุกคนอายุ 18 ปี ควรมีประจำเดือน ถ้าไม่มีถือว่าผิด...เปล่าครับมิใช่ผิดกฎหมาย แต่ผิดธรรมชาติของมนุษย์ แต่ก็อย่าเพิ่งตกอกตกใจไป ถ้าหากเกิดเป็นคุณขึ้นมา เพราะกฏทุกอย่างย่อมมีข้อยกเว้น คุณอาจจะอยู่ในกลุ่มยกเว้นก็ได้ แต่อย่างไรเสียอายุ 18 ปีแล้ว ยังไม่เคยเลอะเทอะเพราะประจำเดือน ก็ควรจะได้ปรึกษาแพทย์เสียนะครับ

2. เมื่อเข้าวัยสาว วัยที่เพิ่งรู้จักกับประจำเดือนว่าหน้าตาเป็นอย่าไร สิ่งที่พบได้ กล่าวกันว่าประมาณ 20 เปอร์เซ็นต์ ก็คือ ความไม่แน่นอนของรอบเดือน หมายความว่านานๆ จะโผล่มาสักครั้ง แบบนี้จะเป็นอยู่นานปีหรือสองปี จากนั้นก็จะสม่ำเสมอมากขึ้น จึงอาจกล่าวได้ว่า ถ้าหากเป็นคุณผู้เริ่มแรกมีประจำเดือนแล้วนานๆ มาครั้ง สองเดือนก็แล้ว สามเดือนก็แล้วสี่ห้าเดือนก็แล้ว บางคนกินเวลาเกือบปี ประจำเดือนครั้งต่อไปจึงออกมาเซย์เฮลโหล (ทักทายสวัสดี) ด้วย อย่างนี้แล้วละก็อย่าเพิ่งตกอกตกใจไป ทำใจเย็นๆ เอาไว้ ถ้าไม่มีอาการอื่นแทรกซ้อน หมายความว่าส่วนอื่นของร่างกายไม่ผิดปกติไปด้วย ทุกอย่างก็จะดีขึ้น

3. เมื่อตั้งท้อง ก็อย่างว่านั่นแหละครับ สาเหตุใหญ่สุดของการขาดประจำเดือน คือ การตั้งครรภ์ หรือตั้งท้อง ผมไม่ต้องอธิบายมากในเรื่องนี้ คุณๆ คงรู้ดี ว่าเมื่อตั้งท้องแล้ว ประจำเดือนจะไม่มา ถ้าหากประจำเดือนมาก็แน่นอนอีกนั่นแหละว่า คุณไม่ท้อง

4. ระยะที่คุณกำลังมีน้ำนม จะเป็นหลังแท้งหรือหลังคลอดบุตรก็ตาม ถ้าคุณยังมีน้ำนมอยู่ คุณก็จะพบกับสภาวะ ขาดแคลนน้ำมัน...เอ๊ย ขาดแคลนประจำเดือนไปด้วย ยกตัวอย่างเช่น หลังคลอด คุณเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ เลี้ยงไปเจ็ดเดือนแปดเดือน หรือเป็นปี คุณก็จะพบว่าตลอดระยะเวลานั้น คุณจะไม่มีรอบเดือนออกมาเลย จนกระทั่งให้ลูกหย่านม นั่นแหละ ประจำเดือนถึงจะอออกมาให้เห็น แบบนี้ก็ไม่ถือว่าผิดปกติอะไร ฉะนั้น คุณๆ ก็ควรรู้ไว้ เผื่อว่ายังไงๆ จะได้ไม่ต้องตกใจหรือกังวลใจว่า ทำไมหนา ป.จ.ด ของเราจึงไม่มีมาซะที

5. วัยหมดประจำเดือน คุณๆ ก็คงรู้ดีอีกนั่นแหละครับว่า เมื่อถึงวัยหมดประจำเดือน ประจำเดือนก็จะไม่มาให้เห็นหน้าอีก คุณๆ บางคนถึงกับอาลัยอาวรณ์ บางคนก็ดีใจที่จะได้ไม่ต้องขี่แพะขี่ม้าให้เมื่อยอีกต่อไป แถมยังประหยัดตังค์ได้หลายอีกด้วย

แต่ที่น่ารู้ก็คือว่า ก่อนจะถึงวัยหมดประจำเดือน ซึ่งกะกันว่าประมาณ..45-50 ปี ประจำเดือนมันจะเริ่มต้น..ความไม่แน่นอน ที่เคยสม่ำเสมอก็เริ่มจะไม่แน่นอน ส่วนมากแล้วจะทิ้งระยะห่างออกไปเรื่อยๆ เคยมาทุกเดือน ก็อาจเป็นสามเดือนมาครั้ง อะไรทำนองนี้ จากนั้นก็ สี่เดือน หกเดือน สิบเดือน มาครั้ง ต่อไปก็หายหน้าไปเลย ผมว่ามันก็เป็นวิธีทางธรรมชาติที่ดีเหมือนกัน ที่ช่วยให้คุณๆ ทั้งหลายไม่ต้องไปอาลัยอาวรณ์มันมากนัก ถ้าอยู่ๆ ปุ๊บปั๊บหายหน้าไปอะไรทำนองนี้ คุณๆ ก็คงจะกังวลใจ หรืออาลัยมันมากขึ้นคล้ายๆ กับอะไรซักอย่างหนึ่งของเราที่เคยมีแล้วตายจากไป ถึงแม้วว่าเราจะไม่ชอบมัน แต่ก็อดคิดถึงมันไม่ได้ ใช่ไหมครับคุณ

แต่ถ้าหากค่อยเป็นค่อยไปอย่างที่กล่าวข้างต้นแล้ว แบบนี้คุณทำใหได้สบายมากใช่ไหมครับคุณ ผมขอแทรกบทนี้อีกนิดหนึ่ง ถึงช่วงที่ประจำเดือนจะหมดนี้ คุณๆ บางคนอาจมีอารมณ์หงุดหงิดง่าย ชอบโมโหโทโส ร้อนวูบวาบตามแขนขาตามตัว ใจสั่น พาลขะเป็นลมเอาง่ายๆ เหล่านี้เป็นอาการที่พบได้ในวัยที่จะหมดประจำเดือน ฉะนั้นถ้าเกิดขึ้นกับคุณก็พยายามทำใจ เอาธรรมะเข้าช่วยบ้างนะครับ อย่าให้เขามาพาดพิงถึงคุณได้ว่า สงสัยแม่นี่ประจำเดือนใกล้จะหมด ถึงมีอารมณ์หงุดหงิดง่ายอยู่เรื่อย อะไรขวางหู ขวางตาเป็นใส่ดะ นี่แหละครับ ขออย่าได้เป็นคุณเลยนะครับ เพราะมันมิได้เกิดกับทุกคนหรอกครับ อ้ายอาการมิพึงประสงค์เหล่านี้ หรือถ้าเกิดกับคุณก็เฉยไว้เป็นดีเอง

เอาละครับที่กล่าวมาสี่ห้าประการข้างต้นนั้นเป็นของธรรมดาที่เกิดขึ้นกับทุกคน ไม่จะเป็นต้องรักษา เพียงแต่ให้คุณได้รับทราบไว้เท่านั้นว่า อะไร เป็นอะไร อย่างน้อยเมื่อคุณมีความรู้ ความกังวลใจก็จะลดน้อยลงไป หรือแทบจะไม่มีเลย ถ้าหากคุณรู้ว่าประจำเดือนไม่มาเพราะเหตุใด

ทีนี้มาถึงช่วงของการขาดประจำเดือน เนื่องจากความผิดปกติของร่างกาย ความจริงแล้วการขาดประจำเดือนมิได้เป็นโรค โรคขาดประจำเดือน แต่เป็นอาการแสดงอันหนึ่งที่เกิดขึ้นได้จากโรคที่เกิดขึ้นกับร่างกายเราๆ ที่เป็นคุณผู้หญิงทั้งหลายนี่แหละ อ่านต่อไปสิครับ แล้วคุณก็จะทราบว่าโรคอะไรบ้างหรือภาวะอะไรบ้างที่ทำให้ประจำเดือนขาดได้

ถ้าคุณได้อ่าน หมอชาวบ้าน ปีที่ 1 ฉบับที่ 3 คุณก็คงมีความรู้เรื่องประจำเดือนบ้างแล้ว ตามที่ผมได้สาธยายไว้ แต่นั่นเป็นเพียงฉากหนึ่งของเรื่องประจำเดือนเท่านั้น เมื่อมาถึงตรงนี้ คุณๆ ก็ต้องรู้ให้ลึกเข้าไปกว่านั้นอีกว่า ประจำเดือนนั้น ควบคุมโดยฮอร์โมนจากรังไข่ทั้งสองข้าง รังไข่ทั้งสองข้างควบคุมโดยฮอร์โมนจากต่อมใต้สมอง ต่อมใต้สมองควบคุมโดนต่อมฮัยโปธาลามัส ภาษาไทยว่าไงผมก็ไม่ทราบได้ เอาเป็นว่ามันมีการทำงานเป็นขั้นตอน ตามลำดับชั้นเหมือนกัน

ถ้าว่ากันง่ายๆ ก็เหมือนมีกระทรวง กรม กอง อะไรทำนองนั้น ส่งลูกสั่งกันลงมาตามลำดับขั้น ถ้าคำสั่งไม่ลงมา หรือแช่อยู่ในลิ้นชัก ก็หมายความว่า ชะงักรอจนกว่าคำสั่งจะตก ทำนองเดียวกันแหละครับ ฮัยโปธาลามัส ต้องส่งฮอร์โมนมาหรือคำสั่งต่อไปที่รังไข่ทั้งสอง จากนั้นรังไข่ทั้งสองจะออกคำสั่งไปที่มดลูกว่า เฮ้ย ลื้อสร้างประจ้ำชเดือนได้แล้ว จ้านายท่านสั่งมา อย่าได้ช้านะ (ว้อย) ถ้าเจ้านายเบื้องบนไม่สั่งมา รังไข่ก็คงจะเฉย เมื่อรังไข่เฉย มดลูกก็เฉยผลที่ตามมาก็คือ คุณไม่มีประจำเดือนนั่นเอง เข้าใจที่ผมอธิบายไหมครับ ถ้าไม่เข้าใจ ลองอ่านอีกครั้งสิครับ ถ้าอ่านอีกครั้งยังไม่เข้าใจอีก แสดงว่าผม ม.อ.หนอ.ล. ไม่เอาไหนเลย เพราะเขียนแล้วอ่านแล้วเข้าใจอยู่คนเดียว

ฉะนั้น ถ้ามีอะไรผิดปกติเกิดขึ้นกับฮัยโปธาลามัส ลูกพี่ของต่อมใต้สมองแล้งละก็ ประจำเดือนขาดได้สบายมาก ฉะนั้นจึงพบเห็นได้เสมอว่า พวกที่เป็นโรคอ้วนมากๆ หรือผอมมากๆ มักจะมีอาการขาดประจำเดือนร่วมด้วย ทั้งนี้แหละทั้งนั้นก็เพราะว่า ฮัยโปธาลามัส เป็นกระทรวงหนึ่งที่ควบคุมเรื่องการเกษตร เฮ้ย ไม่ใช่ ผมนี่ชักเลอะเทอะใหญ่แล้ว เพราะใจมัวนึกแต่เรื่องของเกษตรกร ปีแห่งเกษตรกร ว่าท่านจะช่วยได้แค่ไหน

ต่อมฮัยโปธาลามัสก็เหมือนกัน คล้ายกัน ควบคุมเกี่ยวกับเรื่องอาหาร การเผาผลาญ รวมทั้งเรื่องน้ำ พูดง่ายๆ ว่าคุมเรื่องข้าวเรื่องน้ำ และการใช้มันให้เป็นประโยชน์ หรือเปลี่ยนเป็นผลิตผลอย่างอื่นออกมา เห็นไหมครับว่าเหมือนเรื่องเกษตรกรรมกสิกรรมแค่ไหน และฮัยโปธาลามัส ก็ทำหน้าที่ควบคุม ก็คือ กระทรวงเกษตรนั่นเอง ถ้าหากเจ้ากระทรวงที่ว่า เกิดไม่สบายไป หรือวิปริตไป ประเทศก็วิปริตไปด้วย ในที่นี้ก็คือ ร่างกายทั้งร่างนั่นแหละครับ จะอ้วนฉุหรือผอมเหี่ยวก็อยู่กันตรงนี้ ผลสุดท้ายประจำเดือนก็ไม่สร้างขึ้นมา เขียนไปเขียนมากออกจะเลอะจนได้ ถ้าสมองส่วนกลางได้รับมรสุมกระทบกระเทือนผลที่ตามมา ใช่ครับ ประจำเดือนขาดได้

มรสุมที่ว่า เป็นอะไรได้บ้าง สมองอักเสบ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ เนื้องอกของสมอง หรือสมองได้รับกระทบกระเทือนเหล่านี้มีผลต่อการสร้างประจำเดือนได้ ฉะนั้นใครก็ตามที่เป็นโรคที่ว่าข้างต้น ประจำเดือนขาดหายไปได้ เมื่อรักษษที่ต้นเหตุให้หายแล้ว ประจำเดือนก็จะมาเป็นปกติได้เองในที่สุด

สาเหตุของประจำเดือนขาดหายไป มิได้สิ้นสุดลงแค่นี้นะครับ ยังมีอีกหลาย โรคจิต บางชนิด พวกโรคจิตที่เกิดจากความกดดันทางจิตใจมากๆ มักจะมีอาการขาดของประจำเดือนควบคู่กันไปด้วย หรือพวกโรคจิต แล้วต้องทำการรักษาโดยการช็อตด้วยไฟฟ้า ช็อตไปช็อตมา ประจำเดือนพาลช็อคหายไปด้วยก็เป็นได้นะครับ

คุณๆ ที่มีอารมณ์เศร้ามากๆ เพราะผิดหวังอย่างแรงจากอะไรก็ตาม ประจำเดือนก็เป็นใจไม่อยากออกมาให้คุณเห็นหน้า หรือมันคงไม่อยากเห็นหน้าเศร้าๆ ของคุณ มันก็เลยไม่ออกมาเสียดื้อๆ อย่างนั้นแหละ ฉะนั้นคุณอาจจะพบได้เองว่าถ้าหากผิดหวังอะไรมาก ประจำเดือนก็อาจขาดหาย..

คุณๆ ที่มีความกดดันทางด้านจิตใจ มีเรื่องสะเทือนใจ ตกใจ เสียใจเพื่อนตาย ญาติเสียไมได้มรดก ต้องเปลี่ยนงานใหม่ ต้องย้ายบ้านใหม่ อาลัยบ้านเก่า ต้องจากเพื่อนที่สนิทกัน บางคนได้ไปเที่ยวต่างประเทศ ตื่นเต้น หรือแม้แต่ตื่นเต้นเมื่อถึงวันแต่งงาน เหล่านี้มีผลให้ประจำเดือนไม่มาได้ทั้งนั้น แหละทั้งนั้นอีกเหมือนกันเมื่อทำใจได้เป็นปกติ ประจำเดือนก็จะมาเป็นปกติเช่นเดิม ผมเคยพบคนไข้มาหาด้วยเรื่องประจำเดือนขาดได้ความว่า เดินทางไปต่างประเทศบ่อย แหละนี่ก็เพิ่งกลับมา อีกไม่กี่วันต้องบินไปอีกแล้ว ตรวจร่างกายอะไรก็แล้ว ไม่พบอะไรผิดปกติ ก็อธิบายให้เข้าใจถึงสาเหตุที่เป็นไปได้ของการขาดประจำเดือนก็ดังที่ว่านั่นแหละครับ การเดินทางไปโน่นไปนี่ ก็เป็นเหตุได้ เมื่อเข้าใจดีแล้วไม่นานหรอกครับประจำเดือนคุณเธอก็ไหลออกมาเป็น..

ครับ...เรื่องนี้ยังไม่จบเอาไว้นี้ก่อน ขืนอ่านไปมากๆ คุณไม่ได้พักผ่อนให้เพียงพอ กระทรวง กรม กอง ความคุมการสร้างประจำเดือนเกิดประท้วงคุณขึ้นมา ไม่ยอมออกคำสั่งมาให้ ดีไม่ดี เดือนนี้ประจำเดือนของคุณเกิดขาดหายไปแล้วละก้อ จะมาโทษผมไม่ได้นะครับ