• ขนาดตัวอักษร  Normal size text | Increase text size by 10% | Increase text size by 20% | Increase text size by 30%

เกลือยาราคาถูก

เกลือยาราคาถูก


สวัสดีครับคุณน้า
จอนไม่ได้เขียนจดหมายมาคุยกับคุณน้านานแล้ว วันนี้จอนมีเวลาว่างจึงถือโอกาสรีบเขียนมาคุยกับคุณน้า หมู่นี้คุณแม่พูดถึงเกลือบ่อยเหลือเกิน จอนอยากจะพูดว่า จอนละเบื่อ” แต่ฟัง ๆ ไปชักเห็นความสำคัญของเกลือมากขึ้นทุกที ๆ จนล้นปรี่ จอนเลยอยากระบายให้คุณน้าฟังเรื่องของ “เกลือกับสุขภาพ”

เริ่มตั้งแต่ตื่นนอน เจ้าเกลือก็เข้ามาเกี่ยวข้องเสียแล้ว

เรื่องมีอยู่ว่า จอนไปทำฟัน คุณน้าก็รู้ว่าฟันซี่ใหญ่ของจอนขึ้นไม่เป็นระเบียน แม่อยากให้จอนหล่อ เลยให้จอนไปดัดฟัน ก่อนดัดฟันต้องถอนฟันบางซี่ออก ถอนแล้วเจ็บอย่าบอกใคร เหงือกอักเสบ บวม ตอนเช้าสีฟันไม่ได้ แม่ให้เอาเกลือครึ่งช้อนชา ใส่น้ำอุ่นครึ่งแก้ว ละลายบ้วนปากหลาย ๆ ครั้ง ตอนแรกจอนไม่อยากทำตามที่แม่บอกเลย จอนกลัวแสบนี่นา แต่จอนก็ต้องทำตาม เพราะไม่อยากกินยา น้ำเกลืออุ๊นอุ่นช่วยให้สบายขึ้นแยะ แผลที่เหงือกหายเร็วด้วย

เหงือกอักเสบเพราะเหตุอื่นเกลือก็ช่วยได้มาก เอานิ้วมือนวดเหงือกให้ทั่ว แล้วบ้วนด้วยน้ำเกลือก็รักษาโรคเหงือกให้หายได้ บ้านจอนจึงใช้น้ำเกลือกันบ่อย คอเจ็บก็ใช้กลั้วคอวันละหลาย ๆ ครั้ง ทำให้หายเร็วขึ้น เพราะเกลือช่วยในการสมานแผลและฆ่าเชื้อโรคได้อ่อน ๆ เมื่อเชื้อโรคถูกน้ำเกลือจะตายได้ เพราะถูกน้ำเกลือดึงน้ำออกจากตัวจนแห้ง...ตายนั่นแหละครับ จึงเป็นสารละลายที่ใช้เฉพาะที่ได้ดีทีเดียว

การใช้เฉพาะที่มีอีกหลายแห่งเช่น น้ำเกลือขนาดความเข้มข้น 0.85 เปอร์เซ็นต์ โดยผสมเกลือแกง ¼ ช้อนชา(0.8-0.9 กรัม) ในน้ำ 100 มิลลิลิตร (ประมาณครึ่งถ้วยตวง) ใช้หยอดจมูก เวลามีน้ำมูกเหนียว ๆ หรือแข็งติดในรูจมูกปิดกั้นทางเดินหายใจ คัดจมูกหายใจไม่ออก หยอดแล้วน้ำมูกจะเหลว ไหลออกมาภายนอกหรือลงคอไป ก็จะหายใจสะดวกขึ้น ดีกว่ายาหยอดจมูกชนิดอื่นที่ผสมตัวยาจำพวกที่ทำให้เส้นเลือดหดตัว ซึ่งทำให้เยื่อจมูกยุบลงสักระยะเวลาหนึ่งขณะที่ยาออกฤทธิ์ พอหมดฤทธิ์ยาเส้นเลือดจะขยายใหม่ตอนนี้เส้นเลือดมักขยายมากกว่าเดิม คราวนี้จมูกจะยิ่งคัดมากขึ้นกว่าเดิมเสียอีก

จอนพูดเรื่องหยอดแล้วนึกขึ้นได้ว่า น้ำเกลือใช้ล้างตา หยอดตาก็ได้ครับ แต่ส่วนผสมต้องไม่เข้มหรือจางไปกว่า 0.85 เปอร์เซ็นต์ มิฉะนั้นหยอดแล้วจะร้องว่า “โอ๊ย แสบ แสบ” แล้วจะว่าจอนไม่บอก

ประสิทธิภาพของน้ำเกลือในเรื่องรักษาแผลนี้ชะงักนัก แผลจำพวกหนังพองหลุดไป น้ำเหลืองไหล เช่น แผลที่เกิดจากน้ำร้อนลวก ใช้น้ำเกลือชุบสำลีหรือผ้าปิดแผลที่สะอาดวางลงไปบนแผล ช่วยให้น้ำเหลืองหยุดไหลการเสียน้ำเหลืองของร่างกายหยุดไปได้ และช่วยให้ไม่ค่อยปวดแสบปวดร้อนด้วย ถ้ายิ่งใช้น้ำเกลือที่แช่เย็นก่อนปิด จะช่วยลดความเจ็บปวดได้มากฮะ

อย่างคุณน้าซึ่งอยู่ไกลหมอ พบคนที่ถูกไฟลวก หนังถลอกลอกหลุดไป วิธีที่จะช่วยได้มาคือ ล้างแผลให้สะอาด แล้วปิดด้วยน้ำเกลือเย็น ๆ ไว้ก่อน แล้วจึงหาทางไปรักษาต่อที่โรงพยาบาล ก็จะช่วยบรรเทาทุกข์ไปได้อย่างมากเชียวครับ เขาจะหายปวดแสบปวดร้อนไปได้จริง ๆ
จอนเคยไปโรงพยาบาล คุณพยาบาลเอาน้ำเกลือที่เหลือจากให้เข้าเส้นเลือด ใช้เช็ดแผลที่สะอาดเกือบหายแล้ว
จอนเลยถามคุณพยาบาลว่า “แผลเป็นหนองใช้น้ำเกลือทาได้ไหม”
เธอตอบว่า “ไม่ดีค่ะ ใช้สบู่ยาฟอกหนองออกให้หมด ใส่ยาไว้ก่อน จนแผลสะอาดแล้วใช้น้ำเกลือเช็ดได้”

จอนได้สาธยายน้ำเกลือสำหรับหยอดและทาแล้ว ทีนี้มาดูกันว่าใช้กินได้มากน้อยแค่ไหน
น้ำเกลือหรือครับ แม่ผมตอนนี้กำลังพยายามแนะนำให้ผู้ที่เกิดอาการท้องร่วง ผสมน้ำเกลือขึ้นดื่มกินแทนนมและข้าว เพื่อจะได้ไม่เกิดการขาดน้ำขณะท้องร่วง
คุณน้าก็ทราบว่าคนท้องร่วงอุจจาระที่ถ่ายออกมาเป็นน้ำ น้ำเหล่านี้ก็ออกมาจากลำไส้ซึ่งร่างกายเราหลั่งออกมานั่นแหละครับ จะเป็นเพราะการติดเชื้อหรืออาหารเป็นพิษก็ตาม ลำไส้จะบวมย่อยอาหารไม่ได้ ซ้ำยังดูดซึมน้ำย่อยที่ร่างกายหลั่งออกมาเพื่อย่อยอาหารตามปกติไม่ได้เสียอีก ก็เลยถ่ายออกมาเป็นน้ำ
ในน้ำอุจจาระนี้นะครับ มีเกลืออยู่ด้วย ยิ่งถ่ายมาก จะขาดน้ำและเกลือมาก ร่างกายจะอ่อนเพลีย ผิวหนังแห้ง กระหายน้ำจัด เป็นตะคริว เป็นมากก็ถึงกับตาลายเป็นลมไปเลย เดือนร้อนถึงคนใกล้เคียงต้องพาไปให้น้ำเกลือเข้าเส้นเลือดที่โรงพยาบาล เจ็บด้วย

คุณน้าคงไม่อยากไปโรงพยาบาลใช่ไหมฮะ?
ลองทำอย่างจอนดูซิครับ ได้ผลดี
จอนเคยลองมาแล้วเมื่อคราวที่ไปค่ายปีที่แล้ว เกิดไปท้องเสียที่ค่ายจอนต้องไปทุ่งหลายครั้ง หิวน้ำจัด ยาก็ไม่มี นึกถึงสูตรน้ำเกลือของแม่ขึ้นได้ ค้นตามเป้พบเกลือแกงและน้ำตาลทรายซึ่งเพื่อนนำติดตัวไปไว้ทำอาหารเลยเอาช้อนตักเกลือครึ่งช้อนชา น้ำตาลทราย 2 ช้อนโต๊ะ ใส่น้ำสุก 1 ขวด น้ำชา ซึ่งอาจารย์ใส่น้ำไว้ดื่มพอดี น้ำเกลือที่ใช้ดื่มตอนท้องร่วงนี้ ใช้เกลือน้อยกว่าน้ำตาลฮะ เพราะเราเสียเกลือน้อยเสียน้ำมาก จอนลองชิมดูรสหวานเค็มปะแล่ม ๆ อร่อยดีเหมือนกัน จอนดื่มไปได้ขวดครึ่งในเวลา 4-5 ชั่วโมง ก็หายกระหายน้ำ หายเพลียไปมาก พอดีค่ำมากท้องเสียก็หยุด จอนดีใจที่หายเสียก่อน ไม่ต้องไปทุ่งตอนกลางคืนไม่ใช่จอนกลัวเสือหรอกครับ จอนกลัวยุงน่ะ ตั้งค่ายที่จันทบุรี ยุงก้นปล่องทั้งนั้นกลับมาเป็นมาลาเรียแม่คงไม่ให้ไปอีก นี่ก็เป็นประโยชน์ของน้ำเกลือในการรักษาโรคท้องร่วง

แต่จอนจะเตือนไว้หน่อยว่า น้ำเกลือไม่ใช่ยา
จอนได้ยินแม่ย้ำเสมอว่า น้ำเกลือเป็นอาหารที่ไม่ต้องย่อย ดูดซึมไปใช้ได้เลย เหมาะสำหรับคนท้องร่วง เดี๋ยวจะมัวดื่มน้ำเกลือกันอยู่ เพราะคิดว่าเป็นยา รายที่มีไข้สูง กินแล้วอาเจียนถ่ายมาก และอ่อนเพลียมาก ต้องไปหาหมอรักษา เพราะรายเช่นนี้ต้องได้ยารักษาสาเหตุของโรคโดยเฉพาะ หรือให้น้ำเกลือเข้าหลอดเลือด เพราะการกินน้ำเกลือในรายเช่นนี้ อาจไม่ทันการ
น้ำเกลือที่ใช้ดื่มระยะแรก จะช่วยให้อาการทุเลาลงได้มาก น้อยรายที่ต้องไปให้น้ำเกลือ ที่จะเป็นมากก็เป็นน้อยประหยัดและข้อสำคัญไม่เจ็บตัว

คุณน้าเป็นผู้ใหญ่แล้ว อาจไม่ชอบดื่มน้ำเกลือ ชอบดื่มแต่เครื่องดื่มอร่อย ๆ ซ่า ๆ หน่อยใช่ไหมครับ ใช้น้ำอัดลมเกลือแทนก็ได้ น้ำอัดลม 1 ขวดกลาง ใส่เกลือสัก 1/4 ช้อนชาก็พอ ถ้ามีอาเจียนด้วย ใช้น้ำอัดลมแช่เย็นมักจะไม่อาเจียนครับ
การใช้น้ำเกลือในโรงพยาบาลคนไข้ที่มีอาการขาดน้ำมากหรือดื่มน้ำทางปากไม่ได้ หมอก็ให้ใช้น้ำเกลือเข้าหลอดเลือด คนที่กินยาผิดหรือกินยาฆ่าตัวตาย ก็ใช้น้ำเกลือล้างกระเพาะ อาเจียนเป็นเลือดก็ใช้น้ำเกลือแช่น้ำแข็งจนเย็นจัด ล้างกระเพาะให้เลือดหยุด จอนคิดว่าเลือดหยุดเพราะความเย็นมากกว่าเพราะเส้นเลือดตรงก้นแผลถูกความเย็นหดตัว ทำให้เลือดหยุดได้ แต่ที่คุณหมอใช้น้ำเกลือ เพราะจะได้ไม่กระทบกระเทือนต่อความสมดุลของเกลือและน้ำในร่างกาย และไม่ระคายต่อผิวหนังของกระเพาะ
คุณน้าคงจะเห็นประโยชน์ของน้ำเกลือ แล้วใช่ไหมครับ?

จอนเคยได้ยินแม่บ่นว่า “น้ำเกลือดีเกินไปเสียแล้ว” เพราะคนไข้หรือคนที่ทำงานในโรงพยาบาล จอนก็ดูเห็นเขาดี ๆ ไม่ขาดน้ำ หรือมีอาการผิดปกติอะไร แต่มาบอกหมอว่า “คุณหมอคะ(ครับ) หมู่นี้รู้สึกเพลีย จะมาขอให้คุณหมอให้น้ำเกลือเข้าเส้นสักขวดเถอะค่ะ(ครับ)” จอนเห็นแม่นิ่งอึ้งไป แล้วเชิญเข้ามานั่งพูดกันอยู่นาน คนที่มาขอต้องกลับไปโดยไม่ได้น้ำเกลือสักราย แต่สังเกตดูไม่ได้แสดงความผิดหวังอะไร

จอนได้ยินแม่สรุปว่า น้ำเกลือไม่ใช่ยาแก้เพลีย น้ำเกลือที่ให้ใช้กันก็เพื่อทดแทนเกลือ น้ำและน้ำตาล ที่ขาดไปเพราะมีการเสียออกไปจากร่างกาย เช่น ท้องเสียอย่างแรง หรือไม่ได้รับในส่วนที่ควรจะได้ เช่น กินไม่ได้ แต่มีการเสียทางไต ทางผิวหนัง และทางหายใจ จึงจำเป็นต้องเติมส่วนที่ขาดไป แต่ถ้าร่างกายอยู่ในภาวะสมดุลแล้ว การเติมน้ำเกลือเข้าไปในร่างกายทั้งที่ไม่ขาดน้ำและเกลือจะถูกขับทางไตหมด เจ็บตัวเสียเวลาและเสียเงินเปล่า

นอกจากนั้น การให้น้ำเกลือเข้าหลอดเลือด อาจมีอันตราย โดยเฉพาะเด็ก ๆ คนสูงอายุและคนที่เป็นโรคไต โรคหัวใจ และความดันเลือดสูง เพราะถ้าให้เร็วเกินไป อาจทำให้หัวใจทำงานไม่ไหว (หรือที่หมอเราเรียกว่า หัวใจล้ม) น้ำท่วมปอด หอบได้ และถ้าเตรียมเครื่องใช้ไม่ดีพอ มีเชื้อโรคติดเข้าไปจะเข้าสู่หลอดเลือดโดยตรง เกิดโรคติดเชื้อในระบบไหลเวียนของเลือด กระทบกระเทือนไปหมด คุณน้าอยู่ต่างจังหวัดคงได้เห็นว่า นิยมให้น้ำเกลือเข้าหลอดเลือดกันมาก เพราะความเชื่อว่าจะเป็นยาที่ทำให้หายจากโรคที่เป็นอยู่เร็ว

ความจริงมีอยู่ว่า ตอนเป็นไข้เหงื่อออกมา ร่างกายผู้ป่วยจะเสียน้ำและเกลือมากกว่าปกติ อาจอ่อนเพลียได้บ้าง ถ้าคิดจะรับน้ำเกลือเข้าหลอดเลือดหันมาดื่มน้ำเกลือดูบ้าง หรือจะทำน้ำมะนาวใส่เกลือใส่น้ำตาลเติมน้ำอุ่นๆ จิบวันละ 2 ถ้วย นอกจากได้เกลือแล้วยังได้วิตามินซีด้วย ไม่เจ็บตัวแล้วก็เก็บเงินไว้ซื้ออาหารดี ๆ กินดีกว่า

คุณน้าเห็นด้วยกับจอนไหมครับ?
จอนขอจบเกลือกับสุขภาพไว้แค่นี้ จอนหวังว่าคุณน้าคงได้ใช้กับตัวคุณน้าเองและแนะนำผู้อื่นต่อไปได้บ้าง
 

ระลึกถึงคุณน้าเสมอ
จอน

ข้อมูลสื่อ

37-010
นิตยสารหมอชาวบ้าน 37
พฤษภาคม 2525
จดหมายจากจอน
ศ.พญ.วันดี วราวิทย์