อาการนมโต

                              

คุณผู้อ่านลองเดาซิว่า ภาพที่เห็นนี้เป็นหญิงหรือชาย ?
เจ้าของภาพนี้เป็นผู้ชายแท้ ๆ ครับ
แต่มีอาการนมโต คล้ายหน้าอกของผู้หญิง
ชายคนนี้มีประวัติชอบดื่มเหล้ามาหลายปีดีดัก จนในที่สุดถูกโรคตับแข็งเล่นงานเข้าให้
คนไข้จะมีอาการอ่อนเพลีย เบื่ออาหาร ท้องอืดเฟ้อง่าย บางคนอาจมีอาการดีซ่าน (ตาเหลือง) ร่วมด้วย
ที่แปลกคือบางคนอาจมีอาการนมโต ซึ่งภาษาหมอเรียกว่า ไกนีโคมาสเตีย (Gynecomastia)
ที่เป็นเช่นนี้ ก็เพราะว่า คนที่เป็นตับแข็งจะมีระดับฮอร์โมนเพศที่แสดงถึงความเป็นหญิง ได้แก่ ฮอร์โมนแอสโตรเจน (Estrogen) สูงกว่าปกติ ทั้งนี้เพราะตับไม่สามารถขจัดมันได้เช่นคนปกติ (ผู้ชายทั่วไปจะมีฮอร์โมนชนิดนี้ แต่ตับที่ปกติจะทำลายมันเหลือน้อยจนไม่อาจแสดงฤทธิ์)

ผู้ชายที่เป็นโรคตับแข็งจึงกลายเป็นนางมณโฑเสีย
บางคนอาจโตข้างเดียว แต่บางคนอาจโตทั้งสองข้าง
ในภาพนี้ ถ้าสังเกตดี ๆ จะเห็นมีจุดแดง ๆ 2-3 จุดที่ต้นแขน จุดนี้ เรียกว่า จุดแดงรูปแมงมุม (Spider nevi) ซึ่งพบร่วมกับอาการอื่น ๆ ในคนไข้ตับแข็ง

อาการนมโต นอกจากจะพบได้ในคนที่เป็นโรคตับแข็งแล้ว ยังอาจพบในเด็กหนุ่มที่แตกเนื้อหนุ่ม เรียกว่า นมแตกพาน ซึ่งจะเป็นอยู่ชั่วระยะหนึ่งแล้วหายไปได้เอง
นอกจากนี้ยังอาจมีสาเหตุจากโรคของระบบต่อมไร้ท่ออื่น ๆ (เช่น เนื้องอกของอัณฑะ, คอพอกเป็นพิษ, เนื้องอกของต่อมใต้สมอง) หรือเกิดจากยา (เช่น ยาเม็ดคุมกำเนิด, ยารักษาวัณโรคบางชนิด, ยาลดความดันบางชนิด)ถ้าสังเกตว่านมโตผิดธรรมชาติ (ที่ไม่ใช่เกิดจากนมแตกพาน) แล้วละก็ ควรจะรีบไปปรึกษาแพทย์เป็นดีที่สุดครับ