สุขภาพหมายถึงสุขภาวะทางกาย ทางจิต ทางสังคม และทางจิตวิญญาณ ในแต่ละเรื่องควรนำมาพิจารณาให้ละเอียด และมีการส่งเสริม ในที่นี้จะนำเรื่องสุขภาวะทางสังคม (social health) ขึ้นมาคุยกัน
ความเป็นสังคมหมายถึงการอยู่ร่วมกันเป็นกลุ่มเป็นก้อนหรือสังคมเข้มแข็ง การอยู่ร่วมกันด้วยดีเป็นบ่อเกิดของความสุข ทั้งในระดับครอบครัว ชุมชน ในที่ทำงาน ในสังคม หรือในโลก ปัญหาใหญ่ที่สุดของมนุษย์ในปัจจุบัน คือปัญหาการอยู่ร่วมกัน คำว่าโลกาภิวัฒน์ที่ใช้ในปัจจุบันก็ใช้ไปในความหมายที่เสียหาย คือหมายถึงการแก่งแย่งเสรี แทนที่จะหมายถึงการอยู่ร่วมโลกเดียวกัน
ปัญหาใหญ่ที่เรียกว่าความแตกสลายทางสังคม (social disintegration) นั้น ก่อให้เกิดทุกขภาวะทั่วไป ที่เป็นเช่นนั้น เพราะความพร่องมิติทางสังคม เนื่องจากไม่ถือการอยู่ร่วมกันเป็นตัวตั้ง แต่ถืออย่างอื่น ๆ เช่น อำนาจเงิน เหตุผล วิชาการ เป็นตัวตั้ง การงานต่างๆ มักจะขาดมิติทางสังคม ไม่ว่าจะเป็นการแพทย์ การศึกษา ศาสนา และระบบราชการ ล้วนแต้ใช้มิติทางเทคนิคเท่านั้น แต่ขาดมิติทางสังคม ทำให้การงานไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร และขาดความสุขความสร้างสรรค์จากความสัมพันธ์ที่ดีแห่งความเป็นมนุษย์ นับว่าเป็นโรคอย่างหนึ่ง คือโรคบกพร่องมิติทางสังคม หรือโรคขาดความเป็นสังคมหรือโรคสังคมอ่อนแอ
การจะสร้างความสุขในสังคมที่สำคัญอย่างหนึ่งคือการสร้างมิติทางสังคมขึ้นมา อันประกอบด้วย จิตสำนึกทางสังคม ทักษะทางสังคม และการเปิดพื้นทางสังคม และการเปิดพื้นที่ทางสังคม ซึ่งจะไม่กล่าวรายละเอียดในที่นี้
แต่อยากจะฝากจินตนาการไว้ว่า ถ้ามนุษย์รวมตัวร่วมคิดร่วมทำเป็น โดยอาศัยธรรมะแห่งความเป็นสังคม 5 ประการ คือ อ มีความเอื้ออาทรต่อกัน ป มีความเปิดเผย จ มีความจริงใจต่อกัน ช มีความเชื่อถือไว้วางใจกันได้ ร มีการเรียนรู้ร่วมกันในการปฎิบัติ จะมีความสุขสักปานใด
อ ป จ ช ร คือคุณค่าที่ไม่ใช่เงินและไม่ใช่อำนาจ แต่เป็นคุณค่าที่ทำให้เกิดสุขภาวะทางสังคม อันเงินและอำนาจสร้างไม่ได้
- อ่าน 3,138 ครั้ง
พิมพ์หน้านี้