เลี้ยงลูกด้วยนมแม่
ในอดีตที่ผ่านมาแม่ทุกคนจะต้องเลี้ยงลูกด้วยนมแม่จนทารกสามารถกินอาหารปกติได้ เมื่อ 50 ปีที่ผ่านมา นมผสม(นมขวด)เข้ามามีบทบาทในการเลี้ยงทารกมากขึ้น เนื่องจากสตรีผู้เป็นแม่ต้องทำงานนอกบ้าน และใช้ชีวิตนอกบ้านมากขึ้น ปัจจุบันจากการศึกษาและความรู้ก้าวหน้าทางโภชนาการพบว่านมแม่เป็นอาหารที่ดีที่สุดสำหรับทารก การเผยแพร่ความรู้และข้อมูลนี้ ทำให้ชาวโลกหันกลับมาเลี้ยงลูกด้วยนมแม่มากขึ้น
ข้อดีของนมแม่
- น้ำนมแม่เป็นอาหารที่ถูกจัดเตรียมโดยธรรมชาติในทุกครั้งที่มีการตั้งครรภ์ และเมื่อเปรียบเทียบกับนมวัวที่นำมาใช้เลี้ยงทารก พบความแตกต่างดังนี้
- นมแม่มีส่วนประกอบของสารอาหารมากกว่า 100 ชนิดที่ไม่มีในนมวัวและไม่สามารถสังเคราะห์ทดแทนได้
- นมแม่ย่อยง่าย เหมาะกับทารก โดยอัตราส่วนสารโปรตีนตามธรรมชาติร้อยละ 1.5 เหมาะสำหรับระบบย่อยอาหารของทารก ในขณะที่โปรตีนในนมวัวมีถึงร้อยละ 3.5 ที่จะสร้างปัญหาต่อระบบย่อย
- นมแม่ไม่ทำให้ทารกมีปัญหาเกี่ยวกับน้ำหนักตัว และโรคอ้วน
- นมแม่ไม่ทำให้เกิดโรคแพ้น้ำนม และมีผู้ตั้งข้อสังเกตว่าอาการแพ้น้ำนมนี้เป็นสาเหตุของการตายเฉียบพลันในทารก
- ทารกที่ได้รับนมแม่ จะไม่มีอาการท้องผูก หรือท้องเสีย
- ในนมแม่จะมีเกลือแร่และแร่โซเดียมเพียง 1 ใน 3 ของนมวัว ซึ่งมีปริมาณสูงมากในนมวัว เป็นสาเหตุของปัญหาเรื่องการทำงานของไตในทารกที่ได้รับนมผสม
- ในนมวัวจะมีปริมาณฟอสฟอรัสสูงมาก ทำให้ปริมาณแคลเซียมต่ำลง
- ทารกที่ได้รับนมแม่จะมีอาการเจ็บป่วยในขวบปีแรกต่ำ เนื่องจากได้รับภูมิคุ้มกันโรคจากมารดาผ่านทางน้ำนม
- การดูดนมแม่ ต้องใช้แรงกล้ามเนื้อของปากและเพดานมาก เป็นการฝึกและพัฒนากล้ามเนื้อของทารกที่ดี
- นมแม่สะอาด และปลอดภัย เพราะไม่ต้องผ่านการตระเตรียมและใช้อุปกรณ์อื่นใด ทำให้สะอาด และไม่ยุ่งยากในการเคลื่อนย้าย หรือนำทารกไปในที่ต่างๆ
- การให้นมแม่ ช่วยลดอุบัติการณ์การเกิดมะเร็งเต้านม
- การให้นมแม่ ช่วยกระตุ้นให้มดลูกเข้าอู่ได้เร็วขึ้น ลดปัญหาการตกเลือดหลังคลอดและการไหลของน้ำคาวปลา
- การให้นมแม่ จะช่วยยับยั้งการตกไข่ได้ระยะเวลาหนึ่ง ทำให้ไม่มีประจำเดือนในขณะให้นมบุตร และเป็นการคุมกำเนิดอีกประการหนึ่ง
- การให้นมแม่จะช่วยให้หญิงหลังคลอดได้ใช้พลังงานสะสมที่เกิดขึ้นในขณะตั้งครรภ์ ทำให้ไขมันที่สะสมไว้ถูกนำออกมาใช้ ทำให้รูปร่างของหญิงตั้งครรภ์กลับคืนสู่สภาพได้เร็ว
- การให้นมแม่ เป็นโอกาสที่แม่และลูกได้ใกล้ชิดกันและกัน มีการสัมผัสกันอย่างแนบแน่น ได้อุ้มกอดอย่างน้อย 6-7 ครั้งต่อวัน เป็นการสร้างความผูกพันที่ดีระหว่างแม่และลูก
นมผสมดีอย่างไร
แม่บางคนเลือกที่จะไม่ให้นมแม่ ทั้งนี้จากเหตุผลบางประการ การให้นมผสมมิใช่สิ่งที่เลวร้าย
ข้อดีของการให้นมผสมที่พอจะกล่าวถึงมีดังนี้
- แม่หลังคลอดสามารถจะออกไปทำงานนอกบ้านได้ ใช้ชีวิตในสังคมนอกบ้านได้ตามความต้องการ ไม่ต้องผูกมัดตนเองกับลูกตลอด 24 ชั่วโมง
- การให้นมผสม เปิดโอกาสให้พ่อได้มีส่วนร่วมในการให้นมและเลี้ยงดูลูก ทำให้พ่อและลูกได้สร้างความผูกพันซึ่งกันและกัน
- การให้นมผสม ไม่ขัดขวางการมีเพศสัมพันธ์ของคู่สมรส การให้นมแม่ จะทำให้ช่องคลอดลดความชุ่มชื้นลง และอาจจะมีน้ำนมไหลในการมีเพศสัมพันธ์
- การให้นมผสม ไม่ขัดขวางการกินอาหารตามใจชอบของคุณ เพราะถ้าคุณให้นมแม่ จะต้องระวังอาหารบางชนิดที่จะส่งผลต่อทารก เช่น อาหารรสจัด เหล้า หรือยาบางชนิด
- การให้นมผสมเหมาะสำหรับสตรีที่ต้องเดินทาง
การตัดสินใจเลือก
การตัดสินใจเลือกว่าจะให้นมชนิดใดแก่บุตร มักจะกระทำในระยะตั้งครรภ์โดยสตรีจะหาข้อมูลและปรึกษากับแพทย์ และส่วนใหญ่จะเลือกการให้นมแม่ เพราะข้อดีต่างๆนานามีมากกว่า สตรีบางคนตัดสินใจไม่ได้ว่าควรจะเลือกแบบใดดี ข้อแนะนำสำหรับคุณคือ ทันทีที่คลอดคุณจะได้ทดลองให้นมแม่กับลูกสักครั้ง แล้วคุณจะรู้สึกว่าเป็นประสบการณ์ที่ล้ำค่า คุณใช้เวลาเพียงเล็กน้อย กับความรู้สึกที่ไม่มีอะไรทดแทนได้ในการได้อุ้มได้กอดและเฝ้าดูลูกน้อยดูดนมจากตัวคุณเอง ความผูกพันและดึงดูดใจเช่นนี้ไม่เกิดขึ้นจากการกระทำอื่นๆ นอกจากการให้นมบุตรเท่านั้น ถ้าคุณจำเป็นต้องทำงานนอกบ้านตลอดเวลา การให้นมแม่ในระยะลาคลอด ก็จะได้ประโยชน์คุ้มค่าต่อสัมพันธภาพแม่ลูกดีกว่าไม่ให้เลยอย่างแน่นอน
ข้อขัดขวางการเลี้ยงบุตรด้วยนมแม่
แม่บางคนไม่สามารถให้นมบุตรได้เนื่องจากปัญหาบางประการที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพของแม่และทารกแรกเกิด ได้แก่
- แม่มีโรคที่ร้ายแรง เช่น โรคไต หัวใจ หรือเลือดจางอย่างรุนแรง
- แม่มีภาวะโรคติดต่อที่รุนแรง เช่น วัณโรคปอด
- แม่มีปัญหาสุขภาพที่ต้องใช้ยาเป็นประจำ และยานั้นขับออกทางน้ำนม ได้แก่ ยารักษาโรคต่อมธัยรอยด์เป็นพิษ มะเร็ง ยากล่อมประสาท และยาลดความอ้วน
- โรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง ซึ่งสามารถถ่ายทอดเชื้อไวรัสทางน้ำนม
- แม่ใช้ยาเสพติด ยากล่อมประสาท หรือติดเหล้าหรือกาแฟอย่างแรง
- มีความรู้สึกต่อต้านการให้นมบุตรอย่างรุนแรง
ปัญหาเกี่ยวกับทารกที่ไม่สามารถเลี้ยงด้วยนมแม่ได้
- ทารกเป็นโรคบกพร่องในการผลิตสารย่อยน้ำนม เด็กจะมีอาการแพ้นมแม่และนมวัว
- ทารกมีความพิการเกี่ยวกับช่องปาก เช่น มีเพดานโหว่ ปากแหว่ง
การเลี้ยงลูกด้วยนมผสม
การเลี้ยงลูกด้วยนมผสม เป็นสิ่งที่ผู้เป็นแม่ควรเรียนรู้ไว้บ้าง เพราะปัญหาที่พบบ่อยคือ ความสะอาด และการติดเชื้อจากมือ ภาชนะที่ใช้ ขวดนม การฝึกหัดการเตรียมอุปกรณ์ และผสมนมที่ถูกต้อง ปลอดจากเชื้อโรคที่เป็นหัวใจสำคัญในการให้นมผสม และถ้าคุณอุ้มลูกทุกครั้งที่ให้ลูกดูดนม จับต้องแขนขาของลูกเล่นไปมาระหว่างที่ลูกดูดนมแม่
ดังนั้น ในกรณีที่มีความจำเป็นที่ไม่สามารถเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้ คุณควรจะเลี้ยงลูกด้วยนมผสมในวิธีการเดียวกัน เพื่อพัฒนาความรักและความผูกพันที่ดี
- อ่าน 6,384 ครั้ง
- พิมพ์หน้านี้