• ขนาดตัวอักษร  Normal size text | Increase text size by 10% | Increase text size by 20% | Increase text size by 30%

จักรยานอยู่กับที่

วันไหนที่ฝนตก กลับบ้านมืดค่ำ ไม่สามารถออกไปวิ่งนอกบ้านได้อย่างเคยจะทำอย่างไรดี
นักวิ่งที่เจ็บขา ไม่สามารถวิ่งได้ตามปกติ จะทำอย่างไรดี
ผู้ที่ต้องการออกกำลังกาย แต่อายคน จะทำอย่างไรดี
เหล่านี้ คำตอบมีอยู่ที่การออกกำลังกายอย่างหนึ่ง คือ การถีบจักรยานอยู่กับที่

จักรยานอยู่กับที่ เป็นเครื่องมือออกกำลังกายที่วิเศษอย่างหนึ่ง เสียแต่คนไม่ค่อยรู้จักกันและไม่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย เหตุผลคงเป็นเพราะราคาค่อนข้างแพง (ราวสามสี่พันบาทขึ้นไป) และดูแล้วน่าเบื่อ

ในเรื่องของราคา ไม่สามารถเถียงได้ว่าแพง แต่จักรยานอยู่กับที่มีส่วนสึกหรอน้อยมากถ้าดูแลดีๆ อาจใช้ได้ชั่วชีวิต นับเป็นการลงทุนที่คุ้มค่า
และในรูปลักษณ์ธรรมดาๆมีความน่าใช้แฝงอยู่หลายอย่าง

ท่านอาจใช้จักรยานอยู่กับที่ ออกกำลังกายได้ทุกโอกาสที่ว่าง ไม่ว่าเช้า สาย บ่าย เย็น หรือค่ำมืดดึกดื่นปานใด ไม่ว่าฝนจะตก แดดจะออก นอกจากนี้จักรยานอยู่กับที่ ยังเหมาะกับผู้ที่มีรูปร่างอ้วน ขาไม่แข็งแรง หรือมีจุดอ่อนที่เจ็บได้บ่อยๆ ถ้าไปเดินหรือวิ่ง แต่กับจักรยาน เนื่องจากขาไม่ต้องรับน้ำหนักตัวเลย โอกาสเจ็บจึงเกิดได้น้อยมาก

สำหรับวิธีแก้ความเบื่อหน่ายในการปั่นจักรยานอยู่กับที่ ท่านอาจดูทีวีหรืออ่านหนังสือพิมพ์ไปพลางๆ ก็เป็นการแก้เซ็งที่ไม่เลว แถมได้ประโยชน์ทั้งสองทาง

ถ้าท่านต้องการซื้อจักรยานอยู่กับที่มาใช้ออกกำลัง ท่านควรลองถีบจักรยานดูที่ร้านก่อนซื้อ ปรับน้ำหนักให้ฝืดขึ้น(ถีบหนักขึ้น) แล้วสังเกตดูว่าล้อหมุนเรียบดีหรือมีกระโดกกระเดก จักรยานที่ดีควรถีบได้เรียบ แม้จะปรับน้ำหนักขึ้นไปสูงๆ

เมื่อท่านเริ่มฝึกถีบจักรยานใหม่ๆ ขอให้ใจเย็นไว้ก่อน โดยเฉพาะท่านที่ไม่เคยถีบจักรยานมาเลย แม้การถีบจักรยานอยู่กับที่ ไม่ต้องอาศัยความสามารถในการเลี้ยงตัวเหมือนจักรยานธรรมดา แต่ก็ต้องอาศัยกล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้าที่แข็งแรง ถึงท่านจะเคยเดินหรือวิ่งมาก่อน ก็ไม่แน่ใจว่ากล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้า (ที่เรียกควอดริเส็ฟ) ของท่านจะแข็งแรงพอ เนื่องจากการเดินหรือวิ่งเป็นการบริหารกล้ามเนื้อต้นขาด้านหลัง (ที่เรียกแฮมสตริง) เสียเป็นส่วนใหญ่

ฉะนั้น เมื่อเริ่มต้น ท่านควรถีบโดยปรับน้ำหนักให้เบาที่สุดจนรู้สึกเมื่อยหรือหนักขา หรือจนกว่าจะเหนื่อย หยุดพักสักหนึ่งวัน แล้วทำซ้ำอย่างเดิม ค่อยๆเพิ่มเวลาจนทำได้ติดต่อกัน 30 นาที วันเว้นวัน
หลังจากนั้น ท่านจึงเริ่มยุ่งกับปุ่มปรับน้ำหนัก โดยอุ่นเครื่องด้วยการถีบเปล่าๆ (ไม่ถ่วงน้ำหนัก) เสียก่อน แล้วจึงค่อยเพิ่มน้ำหนักให้คันถีบทีละเล็กละน้อย เมื่อท่านรู้สึกเหนื่อยหรือปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ก็ลดน้ำหนักลงมา ค่อยๆทำตามวิธีนี้ไปเรื่อยๆ จนท่านสามารถเพิ่มเวลาการถีบโดยมีน้ำหนักถ่วงได้ติดต่อกัน 30นาที วันเว้นวันอีก่นกัน

ถึงขั้นนี้ ท่านก็ได้ออกกำลังกายให้ร่างกายเกิดความฟิตตามที่ต้องการแล้ว ที่จริงบางท่านอาจได้ความฟิตตั้งแต่ถีบโดยไม่มีน้ำหนักถ่วงติดต่อกัน 30 นาทีแล้วก็ได้ ท่านอาจเช็กดูได้จากชีพจรว่าเต้นขึ้นไปถึงชีพจรการฝึก คือราว 170 – อายุหรือไม่
(ตัวอย่าง : ถ้าท่านอายุ 40 ปี ชีพจรการฝึกของท่านคือ 170 – 40 = 130 ครั้งต่อนาที)
ท่านจะปรับน้ำหนักถ่วงได้มากน้อยแค่ไหน ก็แล้วแต่ความฟิตของร่างกายของท่าน และเป้าหมายที่ต้องการ ท่านจะถีบให้บ่อยกว่าอาทิตย์ละ 3 วัน เช่น เปลี่ยนเป็นถีบทุกวัน ก็ไม่มีใครว่า (ถึงขั้นนี้ท่านอาจดูข่าวรับอรุณไม่สนุกเสียแล้ว ถ้าไม่ได้ถีบไปดูไป)
อย่างหนึ่งที่ไม่มีใครเถียงได้ คือท่านไม่ต้องผจญภัยกับสิบล้อเหมือนถีบจักรยานบนถนนใหญ่

ข้อมูลสื่อ

97-025
นิตยสารหมอชาวบ้าน 97
พฤษภาคม 2530
วิ่งทันโลก