• ขนาดตัวอักษร  Normal size text | Increase text size by 10% | Increase text size by 20% | Increase text size by 30%

สบายใจ-สบายมือ

มีการโฆษณาเกี่ยวกับผงซักฟอกในทำนองว่า ใช้ผงซักฟอกนี้แล้วไม่ระคายเคืองต่อผิวหนังโดยเฉพาะมือที่ใช้ซักผ้าทำให้สบายใจด้วย

ในสมัยก่อนมีการทำโทษผู้กระทำผิด โดยการตอกเล็บ ความเจ็บปวดและความทรมานของผู้ถูกลงทัณฑ์สุดที่พรรณนา จนมักกล่าวกันว่า เจ็บเข้าไปถึงหัวใจ

ผู้ใช้แรงงานนับวันจะสูญเสียนิ้วมือเพิ่มขึ้นขณะที่ทำงานอยู่กับเครื่องจักร การสูญเสียนิ้วมือแม้แต่นิ้วเดียวมีอิทธิพลมากจนมีคนอยากจะฆ่าตัวตาย จะเห็นได้ว่า มือของมนุษย์นั้นมีความสำคัญและเกี่ยวข้องกับใจหรือความรู้สึกนึกคิดมากทีเดียว สมองใหญ่ของมนุษย์ ซึ่งรับผิดชอบเกี่ยวกับการควบคุมการเคลื่อนไหวของมือและนิ้วมือนั้นคิดเป็นร้อยละ 3๐ ของการควบคุมส่วนอื่นๆ ในทำนองเดียวกันความรู้สึกที่ฝ่ามือนั้นก็กินเนื้อที่ส่วนสมองส่วนที่รับความรู้สึกทางกายถึงร้อยละ 30 ความหนาแน่นของปลายประสาทรับความรู้สึกที่กระจายอยู่ใต้ผิวหนังของนิ้วมือนั้นใกล้ชิดมากจนคนตาบอดสามารถคลำตัวอักษรเบล ซึ่งประกอบด้วยรูขนาดเล็ก เรียงห่างกันไม่ถึง 1 มิลลิเมตร

จะเห็นได้ว่า มือเป็นส่วนของร่างกายที่มีคุณค่าอย่างยิ่งและสมควรที่จะถนอมไว้เท่าชีวิต และด้วยความรู้สึกต่างๆของมือมีมากมายดังที่กล่าวมาข้างต้นนี้ เมื่อได้รับการบาดเจ็บหรืออ ถูกทิ่มแทงด้วยวัตถุมีคม ซึ่งเจ็บเข้าไปถึงขั้วหัวใจและทารุณยิ่งกว่าความรู้สึกที่ส่วนอื่นของร่างกาย

ในการดูแลรักษามือนั้น สิ่งที่สำคัญคือการทำความสะอาดมือ ทั้งนี้เนื่องจากมือของเรานั้นต้องสัมผัสกับสิ่งต่างๆมากมายทั้งสิ่งของสกปรก เงิน ธนบัตร เหรียญสตางค์ ดิน โคลน และสิ่งที่สะอาดเช่น อาหารต่างๆที่จำเป็นต้องใช้มือนำเข้าสู่ปาก การล้างมือ ฟอกมือก่อนหรือหลังกินอาหารก่อนล้างหน้า ชำระร่างกาย หลังปัสสาวะ อุจจาระ ก่อนจะอุ้มทารก เป็นต้น ซึ่งจำเป็นต้องทำความสะอาดมือทุกครั้งไม่มีการยกเว้น กิจกรรมและอุปนิสัยเช่น การขยี้ตาด้วยมือ การอมนิ้วมือ หรือการหยิบของใส่ปากโดยไม่ล้างมือย่อมไม่ควรส่งเสริมและพยายามหลีกเลี่ยงอย่างเคร่งครัด

การล้างมือนั้น อาจล้างมือด้วยน้ำสะอาด หรือฟอกด้วยสบู่ เคยมีการทดลองว่า การที่ก่อนผ่าตัดแพทย์ต้องสวมใส่ถุงมือยางที่ฆ่าเชื้อแล้ว เมื่อเปรียบเทียบกับการฟอกมือด้วยสบู่ธรรมดา และขัดด้วยแปรงอ่อน ความสะอาดแทบไม่แตกต่างกันเลย การล้างมือจึงมุ่งเพื่อกำจัดสิ่งสกปรกให้ทั่วถึงตามง่ามมือ โคนเล็บ ในเล็บ และร่องลายนิ้ว ฝ่ามือ

การฟอกมือควรใช้สบู่ที่มีฤทธิ์อ่อนไม่แรงนัก ผิวหนังของมือเช่นเดียวกับผิวหนังส่วนอื่นๆของร่างกายคือจะผลิตกรดอ่อนๆ ซึ่งมีประโยชน์ในการฆ่าเชื้อโรคทั่วๆไป การใช้สบู่ที่มีด่างมากเพื่อทำลายสภาพความเป็นกรดของผิวหนัง ถึงแม้ทำให้ผิวหนังสะอาดได้ชั่วคราว แต่ความต้านทานของผิวหนังจะสูญเสียไปทำให้ผิวหนังสะอาดได้ชั่วคราว แต่ความต้านทานของผิวหนังจะสูญเสียไปทำให้เกิดเชื้อราเข้าแทรก เกิดปัญหามากในการเยียวยารักษาโรคผิวหนังเหล่านี้

เล็บมือนั้นมีประโยชน์ในการเสริมความแข็งแรงภายนอกให้กับนิ้วมือ การไม่ตัดเล็บทำให้เล็บมือยาวและโค้งลงเหมือนกรงเล็บของสัตว์ นอกจากหักได้ง่ายยังเป็นที่สะสมของสิ่งปฏิกูลต่างๆภายใต้เล็บนั้น แต่การตัดเล็บที่ตัดสั้นเกินไปจนกินลึกเข้าไปในส่วนที่ติดกับเนื้อเล็บย่อมทำให้เจ็บปวดมากเมื่อกระแทกถูกสิ่งอื่น และไม่สามารถออกแรงได้เต็มที่

ในทางทฤษฎี การไว้เล็บยาวประมาณ 1 มิลลิเมตร ถือว่าช่วยการออกแรงของมือโดยเฉพาะการกด หรือเคาะ พิมพ์สัมผัสได้ดี แต่ต้องหมั่นทำความสะอาดเล็บอยู่เสมอ ในทางปฏิบัตินั้นเรามักตัดในส่วนที่เป็นสีขาวโปร่งแสงออกไป คงเหลือแต่ส่วนที่โปร่งใสติดกับเนื้อใต้เล็บไว้ ซึ่งถ้าไม่ลึกเข้าเนื้อเล็บย่อมดีกว่าปล่อยไว้ให้เล็บยาวเกินไป

ในร้านเสริมสวยมักนิยมที่จะแช่มือในอ่างน้ำ และตัดเอาหนังกำพร้ารอบๆขอบเล็บออกไป ซึ่งอันตรายต่อสุขภาพของนิ้วมือมาก เพราะเนื้อกรรไกรที่สกปรกทำให้เป็นโรคติดต่อทางผิวหนังได้ และการตัดหนังออกมากเกินไปทำให้ความมั่นคงของเล็บเสียไปและยังง่ายต่อการติดเชื้ออีกด้วย

การทาเล็บเพื่อความสวยงามอาจทำได้เป็นครั้งคราว เฉพาะต้องไปงานเลี้ยง และควรจะล้างออกเมื่อกลับถึงบ้านทั้งนี้นอกจากสีเล็บที่เคลือบไว้ ทำให้เรามองไม่เห็นความสกปรกที่อยู่ใต้เล็บแล้วยังปิดบังแสงอัลตราไวโอเลต ที่สามารถผ่านเข้าไปในเนื้อเล็บได้ แสงอัลตราไวโอเลตสามารถฆ่าเชื้อโรค เชื้อรา ที่มักเกิดขึ้นได้ตามโคนเล็บ และขอบเล็บเล็บมือที่ถูกสุขลักษณะจึงเป็นเล็บที่ปราศจากสีสันต่างๆ

ตราบใดที่เราสามารถรักษาความสะอาดของมือ นิ้วมือ และเล็บมือ ตราบนั้นเราจึงจะสบายใจสบายมือ

 

ข้อมูลสื่อ

98-024
นิตยสารหมอชาวบ้าน 98
มิถุนายน 2530
บุคลิกภาพ
รศ.ประโยชน์ บุญสินสุข