บอกเล่าเก้าสิบ

ครั้งนี้ขอว่าด้วยเรื่องของบุหรี่อีกหนหนึ่งครับ ด้วยการเสนอบทรายงานพิเศษเรื่อง “มาร่วมกันสร้างสังคมไทยให้ปลอดบุหรี่” ด้วยข้อมูลใหม่ๆ ที่น่าสนใจและมีคุณค่ายิ่ง พร้อมกับบทรายงานการสัมมนา “ปัญหาบุหรี่นอกกับมาตรา 301 และทางออกของไทย” ที่โครงการรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ ร่วมกับคณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี ได้จัดขึ้นที่โรงพยาบาลรามาธิบดี เมื่อวันที่ 10 สิงหาคมที่ผ่านมา ที่ประชุมได้พิจารณาถึงผลกระทบของการนำเข้าบุหรี่ต่างประเทศ และเสนอทางออกต่อปัญหานี้หลายประการด้วยกัน ดังรายละเอียดที่ได้รวบรวมไว้ในครั้งนี้

มีคำศัพท์ 2-3 คำที่ที่ประชุมได้หยิบยกขึ้นมาพูดกัน ก็คือ คำว่า “จักรวรรดินิยมบุหรี่” “อธิปไตยทางสุขภาพ” และ “ผู้นำแห่งคุณธรรม” การที่ประเทศอภิมหาอำนาจบางประเทศพยายามใช้วิธีขู่เข็ญบังคับให้ประเทศเล็กๆ เปิดตลาดบุหรี่จากประเทศอภิมหาอำนาจอย่างไร้เหตุผลนั้น ก็คือ การแสดงออกซึ่ง “ลัทธิจักรวรรดินิยม” เฉกเช่นการล่าเมืองขึ้นในสมัยอดีต นักการสาธารณสุขทั้งในและนอกประเทศจึงได้ประณามว่าเป็น “จักรวรรดินิยมบุหรี่”

แม้แต่องค์การอนามัยโลกก็ได้แสดงท่าทีคัดค้านกรณีเช่นนี้ และประเทศต่างๆ ก็ได้พยายามผลักดันให้มีมาตรการในการห้ามใช้บุหรี่เป็นอาวุธในการต่อรองทางการค้าระหว่างประเทศ ชาวอเมริกันรวมทั้งนายทุนและนักการเมืองที่เกี่ยวข้องในเรื่องนี้ ต่างก็ตระหนักถึง “บาป” ที่กำลังก่อให้แก่ประชาชนในประเทศเล็กๆ (ไม่แพ้บาปที่อังกฤษได้ทำกับประเทศจีนในการก่อสงครามฝิ่นเมื่อศตวรรษที่ผ่านมา) มิเช่นนั้น ตัวแทนจากสหรัฐอเมริกาที่มาเจรจากับฝ่ายไทยเมื่อไม่นานมานี้ คงจะไม่ออกตัวอย่างน้ำขุ่นๆ ว่า “มาพูดเรื่องการค้า ไม่ได้มาพูดเรื่องสุขภาพ”

เพราะการส่งออกบุหรี่ที่เป็นพิษภัยต่อสุขภาพเข้าไปยังอีกประเทศหนึ่งนั้น ที่แท้เป็นการล่วงล้ำ “อธิปไตยทางสุขภาพ” ของประเทศอื่น หากสิ่งนี้เกิดขึ้นเพราะความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ก็คงไม่ว่ากระไรกัน แต่ความจริงที่เป็นที่รู้กันทั่วโลก ก็คือ สหรัฐอเมริกาได้ปกป้องสุขภาพของชาวอเมริกัน ด้วยการโหมรณรงค์ต่อต้านการสูบบุหรี่จนบุหรี่ขายไม่ออก จึงได้ทุ่มออกสู่ตลาดต่างประเทศ โดยพูดว่า “มาพูดเรื่องการค้า ไม่ได้มาพูดเรื่องสุขภาพ” ซึ่งก็คงหมายความว่า “ข้าพเจ้าไม่ต้องรับผิดชอบต่อสุขภาพของพลเมืองที่อยู่นอกประเทศของข้าพเจ้า” นั่นเอง

ลัทธิจักรวรรดินิยมในอดีตถูกประณามและต่อต้านจากคนทั่วโลกฉันใด ลัทธิจักรวรรดินิยมบุหรี่ในปัจจุบันก็ถูกประณามและต่อต้านจากคนทั่วโลกฉันนั้น มีแต่การเป็น “ผู้นำแห่งคุณธรรม” เท่านั้นที่จะมีเกียรติยศอย่างแท้จริงและยั่งยืน!