• ขนาดตัวอักษร  Normal size text | Increase text size by 10% | Increase text size by 20% | Increase text size by 30%

พยาธิเป็นโรคร้าย...กำจัดได้เมื่อถ่ายยา

‘พยาธิเป็นโรคร้าย...กำจัดได้เมื่อถ่ายยา’

โรคพยาธิเป็นโรคที่มีอันตรายต่อร่างกายของคนเรามาก เพราะถึงแม้อาการของโรคพยาธิในตอนแรกๆ จะไม่ค่อยรุนแรงหรือเห็นผลในทันทีทันใดเหมือนกับการเจ็บป่วยด้วยโรคชนิดอื่นๆ เพราะค่อยๆ เป็นค่อยๆ ไป มันจะทำลายร่างกายเราทีละเล็กทีละน้อยดูดเลือดวันละนิดละหน่อย แย่งอาหารจากลำไส้ของเราอยู่เรื่อยๆ ร่างกายของคนที่เป็นโรคพยาธิก็จะซูบซีดลง อ่อนแอ เซื่องซึม มองดูคล้ายคนขี้เกียจ สมองคิดอะไรไม่ออก เบื่ออาหาร โรคพยาธินี้จึงมีอันตรายต่อสุขภาพร่างกายอย่างยิ่ง

โรคพยาธิมีกี่ชนิด

เจ้าตัวพยาธินี้มีอยู่มากมายหลายชนิด ขนาดของมันมีทั้งเล็กมากขนาดมองด้วยตาเปล่าไม่เห็น ไปจนถึงตัวใหญ่ยาวสามศอกจุกอยู่ในลำไส้มองเห็นได้ชัดเจน มันสามารถอยู่ในร่างกายของคนเราได้มากเป็นร้อยๆ พันๆ ตัวและอยู่ได้นานหลายปี บางชนิดอยู่ได้นานถึง 25 ปีก็มี เจ้าตัวพยาธินี้สามารถแบ่งออกตามรูปร่างของมันได้เป็น 2 แบบ คือ

1. พยาธิตัวกลม รูปร่างลำตัวของมันจะแลดูยาวกลม ซึ่งพยาธิประเภทนี้จะมีชื่อเรียกต่างๆ กัน เช่น พยาธิไส้เดือนกลม พยาธิปากขอ พยาธิตัวตืด พยาธิเข็มหมุด พยาธิแสม้า เป็นต้น

2. พยาธิตัวแบน มีลำตัวแบนเหมือนชื่อของมัน สามารถแยกแยะออกเป็น พยาธิตัวตืด พยาธิใบไม้ในตับ พยาธิใบไม้ในลำไส้ พยาธิใบไม้ในปอด เป็นต้น

พยาธิเข้าสู่ร่างกายทางใดบ้าง

1. ทางปาก โดยที่ไข่พยาธิปะปนมากับอาหาร น้ำดื่ม

2. ทางผิวหนัง โดยตัวอ่อนของพยาธิจะไชเข้าสู่ผิวหนังบริเวณที่อ่อนนุ่ม เช่น ง่ามนิ้วมือ นิ้วเท้า เป็นต้น

โรคพยาธิเกิดมาจากสาเหตุอะไร

สาเหตุของโรคนั้นเกิดมาจาก สภาพความเป็นอยู่ การกินอาหารที่ไม่ถูกสุขลักษณะ เช่น การกิน กินอาหารดิบ เช่น ปลาดิบ ปลาร้า แหล่งน้ำดื่มน้ำใช้ไม่สะอาดหรือขาดแคลนไม่สมบูรณ์ โดยเฉพาะปัญหาเรื่องส้วม ซึ่งในชนบทที่ยังห่างไกลยังขาดแคลนส้วมและชาวบ้านมักไม่นิยมชอบถ่ายอุจจาระลงส้วม จึงเป็นปัญหาใหญ่ที่ทำให้โรคพยาธิแพร่หลายไปได้เร็วยิ่งขึ้น นอกจากนี้ชาวบ้านยังนิยมเอาอุจจาระไปทำเป็นปุ๋ยรดต้นไม้ โดยไม่เปลี่ยนสภาพอุจจาระให้เป็นปุ๋ยหมักที่ถูกต้องเสียก่อน สาเหตุที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งก็คือ การที่ชอบเดินเท้าเปล่า โดยไม่ใส่รองเท้าเวลาออกจากบ้าน ทำให้ไข่พยาธิสามารถไชเข้าสู่ร่างกายได้ และโดยเฉพาะอย่างยิ่งกับเด็กๆ ซึ่งชอบเล่นตามพื้นดิน แล้วชอบเอานิ้วใส่ปาก หรือกินอาหารโดยยังไม่ทันล้างมือให้สะอาดเสียก่อน ไข่พยาธิที่ติดตามเล็บมือเข้าสู่ร่างกายจะเจริญเติบโตทำลายร่างกายได้ต่อไป

วิธีจะหลีกเลี่ยงจากการเป็นโรคพยาธิ

1. ถ่ายอุจจาระลงส้วมเป็นประจำทุกครั้ง และไม่นำอุจจาระไปทำปุ๋ยรดผัก เพราะคนที่กินผักสดแล้วไม่ล้างอาจจะติดโรคพยาธิได้

2. กินอาหารที่สุกสะอาดเท่านั้น ไม่กินอาหารดิบ เช่น หมู เนื้อปลา

3. ผักสดที่นำมากินต้องล้างให้สะอาด หรือลวกให้สุกก่อนกิน

4. ดื่มน้ำสะอาดและน้ำต้มเท่านั้น

5. ล้างมือให้สะอาดก่อน กินอาหาร

6. สวมรองเท้าทุกครั้งก่อนลงจากบ้าน

7. เมื่อสงสัยว่าเป็นโรคพยาธิ ต้องรีบรักษาเสียแต่เนิ่นๆ

ในครั้งนี้ จะขอแนะนำให้ท่านได้รู้จักกับพยาธิไส้เดือนกลม ซึ่งเป็นหนึ่งในบรรดาโรคหนอนพยาธิที่พบมากในเมืองไทย โรคนี้มักเป็นกับคนที่ไม่รู้จักรักษาความสะอาดโดยเฉพาะเด็กๆ ที่ชอบเล่นอยู่ตามพื้นดิน ทำให้ไข่ของพยาธิมีโอกาสติดมือเข้าปากได้ นอกจากนี้อาหารหรือน้ำดื่มที่สกปรก เมื่อเรากินเข้าไป ไข่พยาธิจะติดเข้าไปในท้องและเจริญเติบโตอยู่ในท้องของเรา

อันตรายของพยาธิไส้เดือนกลม

พยาธิไส้เดือนกลมเมื่อเข้าไปอยู่ในร่างกายของคนเราแล้ว มันจะแย่งอาหารจากลำไส้ ทำให้ผู้นั้นเป็นโรคขาดอาหาร ผอมแห้ง พุงโร ซึ่งถ้ามีมากๆ แล้ว พยาธิอาจเกาะพันตัวกันทำให้ลำไส้อุดตัน ปวดท้อง หรืออาเจียนอย่างรุนแรง ทั้งยังอาจทำให้อวัยวะต่างๆ เกิดอักเสบขึ้น เช่น ตับอักเสบ ปอดอักเสบ บางทีสมองอักเสบ ทำให้เกิดอันตรายถึงตายได้

อาการที่สังเกตเห็นชัด

เราจะสังเกตได้ง่ายๆ ว่า ผู้ที่ป่วยเป็นโรคพยาธินี้จะมีอาการปวดท้องอยู่ประจำ ท้องเสียบ่อยๆ กระสับกรส่ายนอนไม่หลับ แลเบื่ออาหาร กินอาหารจุมากขึ้นแต่ไม่อ้วน เพราะต้องแบ่งอาหารให้พยาธิกินด้วย ส่วนเด็กๆ จะมีอาการผอมแห้งพุงโรและร้องไห้โยเยอยู่เสมอ

โรคพยาธิไส้เดือนกลมนี้ จะมีอายุอยู่ในร่างกายของคนเราได้นานตั้งแต่ 6 เดือน จนถึง 1 ปี ผู้ป่วยเป็นโรคนี้จึงต้องทรมานอยู่นาน ดังนั้นเพื่อป้องกันมิให้เป็นโรคพยาธิไส้เดือนกลม จะต้องปฏิบัติตัวดังนี้ คือ

1. กินอาหารที่สุกสะอาดอยู่เสมอ ผักต้องมีการล้างให้สะอาด

2. ดื่มน้ำต้มที่สะอาดและเก็บไว้ในภาชนะที่มิดชิด

3. ต้องถ่ายอุจจาระลงส้วมทุกครั้ง

ดังนั้น ถ้าท่านหรือญาติพี่น้องใกล้ตัวท่าน มีอาการของโรคพยาธิไส้เดือนดังกล่าวควรรีบจัดการถ่ายพยาธิเสีย ซึ่งพี่น้องในชนบทสามารถติดต่อขอรับบริการเรื่องยาถ่ายพยาธิได้จากอาสาสมัครวางแผนครอบครัวชุมชน ซึ่งมีป้ายสี่เหลี่ยมสีเหลืองเป็นสัญลักษณ์

ลูกมากจะยากจน

มีลูกสองคน อย่าให้เป็นพยาธิ

ข้อมูลสื่อ

5-018
นิตยสารหมอชาวบ้าน 5
กันยายน 2522
อื่น ๆ
มีชัย วีระไวทยะ