เส้นเลือดขอด

เส้นเลือดขอด

คุณผู้อ่านบางท่านอาจสังเกตพบว่า ที่บริเวณน่องมีเส้นเลือดโป่งพองเป็นสีดำคล้ำๆ ดังในภาพที่แสดงไว้นี้ คงบอกกันได้ว่า นี่แหละคือ เส้นเลือดขอด

เส้นเลือดขอด (Varicose Vein) หมายถึง หลอดเลือดดำที่โป่งพองผิดปกติ มักเกิดตรงบริเวณขา ตั้งแต่ตาตุ่มขึ้นไปถึงตะโพก และจะพบบ่อยตรงบริเวณน่อง (ถ้าเส้นเลือดขอดบริเวณทวารหนัก ก็กลายเป็นริดสีดวงทวาร)ตามปกติ หลอดเลือดดำที่เท้ามีหน้าที่นำเลือดดำจากเท้ากลับเข้าสู่หัวใจ โดยอาศัยแรงบีบของกล้ามเนื้อบริเวณเท้าบีบเลือดต้านแรงถ่วงของโลกให้ไหลกลับขึ้นสู่หัวใจ ทั้งนี้โดยมีลิ้นเล็กๆอยู่ภายในหลอดเลือดดำเป็นช่วงๆ คอยช่วยกั้นมิให้เลือดไหลย้อนกลับลงไปที่เท้าบางคนอาจมีความผิดปกติของลิ้นเล็กๆเหล่านี้ ไม่สามารถกั้นการไหลย้อนกลับของเลือด (ตามแรงถ่วงของโลก) ได้ จึงทำให้เลือดไหลย้อนลงมาคั่งอยู่ในหลอดเลือดส่วนปลาย ได้แก่ ส่วนที่อยู่ใกล้ผิวหนัง ทำให้เห็นเป็นเส้นเลือดที่โป่งพองเป็นสีคล้ำๆคนอ้วน ที่มีอาชีพต้องยืนนานๆ หรือยกของหนัก รวมทั้งหญิงที่ตั้งครรภ์ มักมีโอกาสเป็นโรคนี้ได้มากกว่าคนทั่วไป โรคนี้จะพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชายประมาณ 3 เท่า

เส้นเลือดขอด เป็นโรคที่ไม่มีอันตรายร้ายแรง ถ้าเป็นไม่มากจะไม่มีอาการเจ็บปวดแต่อย่างใด เมื่อเป็นมากขึ้นอาจมีอาการปวดหน่วงหรือปวดเมื่อยในบริเวณนั้น หรืออาจมีอาการเท้าบวมเวลายืนนานๆ ถ้าเป็นรุนแรงขึ้น อาจมีผื่นคันขึ้นในบริเวณที่เป็นเส้นเลือดขอด โดยเฉพาะตรงบริเวณใกล้ๆข้อเท้า
โรคแทรกซ้อนที่อาจพบได้ในคนบางคนคือ ผิวหนังในบริเวณนั้นอาจแตกกลายเป็นแผลเรื้อรัง เรียกว่า แผลจากเส้นเลือดขอด (Varicose ulcer)

การรักษา ถ้าเริ่มเป็น หรือมีอาการเพียงเล็กน้อย ควรหลีกเลี่ยงการยืนหรือนั่งห้อยเท้านานๆ พยายามนั่งหรือนอนยกเท้าให้สูงกว่าระดับหน้าอก (หัวใจ) เพื่อช่วยให้เลือดไหลกลับสู่หัวใจดีขึ้น
ควรใส่ถุงเท้ายืด (elastic stocking) หรือใช้ผ้าพันแผลชนิดยืด (elastic bandage) พันรอบจากปลายเท้าขึ้นมาถึงใต้หัวเข่า ระหว่างที่ต้องยืนทำงานนานๆ

สำหรับคนอ้วน ควรหาทางลดน้ำหนักส่วนท่านที่มีอาการมากเช่น เท้าบวม มีอาการปวดเจ็บ หรือเป็นแผลเรื้อรัง ควรไปหาหมอ บางครั้งอาจต้องทำการรักษาด้วยการฉีดยาเข้าไปในหลอดเลือดที่ขอด ให้เกิดการแข็งตัวและตีบตันของหลอดเลือด เพื่อตัดการไหลเวียนของเลือด บางคนอาจต้องรักษาด้วยการผ่าตัด