โยคะวิชาการ...สู่รั้วสถานศึกษา (๓)

เมื่อโยคะวิชาการเข้าไปประกาศตัวในระบบการศึกษา จะส่งผลอย่างไรต่อนิสิตนักศึกษาที่เป็นผู้เรียนโดยตรง 

จ๊ะเอ๋-วริษฐา ขอประเสริฐ และ กุ่ย-ปิยะชัย ฮึงวัฒนา นิสิตคณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปี ๓ แม้จะไม่ใช่วิชาในคณะตนเองโดยตรง แต่มีความสนใจเรียนวิชาโยคะเป็นความรู้และอยากลอง 

(กุ่ย) ตอนแรกถามอาจารย์ว่าเรียนอะไร อาจารย์บอกว่าเรียนเกี่ยวกับปรัชญาชีวิต เอาไง งั้นลองดูแล้วกัน ...หลังจากได้เรียนแล้วจึงเริ่มเข้าใจชีวิตมากขึ้น ต้องใช้ชีวิตยังไง ใช้อะไร กินอะไร อะไรไม่จำเป็นตัดออกไปได้มั้ย ทำยังไงให้สบายที่สุด อะไรที่ทำให้เราไม่เป็นทุกข์ อยู่แบบ 'พอเพียง' คือสิ่งที่ถูกต้องแล้ว
 

เนื้อหาวิชา...
(จ๊ะเอ๋) วิชาปรัชญาและประวัติศาสตร์อินเดียจะยากหน่อย เพราะเราไม่เคยเรียนมาเลย มัน ต้องเจาะลึกเพราะเชื่อมโยงกับเรื่องโยคะที่เรียน อาจารย์จะไล่สอนมาตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ โยคะมีความเป็นมายังไง จนถึงปัจจุบันเป็นยังไง

(กุ่ย) เรารู้สึกว่ายาก เพราะเราเคยเรียนแต่ประวัติศาสตร์อยุธยาเป็นยังไง ของไทยเราเองเรายังไม่ค่อยเข้าใจเลย แต่นี่ต้องเรียนประวัติศาสตร์อินเดียและเรียนลึกซึ้งเหมือนเราเป็นคนอินเดียเลย แต่เรียนแล้วก็ชอบ เพราะอาจารย์เขามีวิธีสอนให้สนุก ไม่เครียด
 

สิ่งที่เรียนรู้...
(กุ่ย)  เพื่อนอกหักมา บอกให้ไปหาอาจารย์เลย อาจาย์เขามีทางออกที่คาดไม่ถึงนะ เพราะไม่ได้สอนท่าโยคะอย่างเดียว แต่สอนการใช้ชีวิตด้วย เมื่อได้เรียนแล้วทำให้รู้ว่า ทุกอย่างมีทางออก อย่างเรื่องง่ายๆ เช่น ตื่นสาย ถามว่าไม่อยากตื่นสายแล้วต้องทำยังไง ก็บอกว่า ตื่นเช้าสิ ไม่ได้กวนนะ แต่จริงๆ ก็ตื่นเช้าสิ นี่แหละคือทางแก้ และทำได้ไม่ยากด้วย อาจจะยากในช่วงแรกๆ ค่อยๆ แก้  ไม่ต้องรีบ ไม่ได้หวังให้ทำได้พรุ่งนี้เลย ค่อยๆ ปรับไปสัก ๑ อาทิตย์ดูสิ ลองนอนเร็วขึ้นสิ ...อาจารย์จะค่อยๆ บอกไปเรื่อยๆ บอกเรื่องเกี่ยวกับการเรียนรู้ชีวิต ความตาย การเกิด ส่วนใหญ่พูดถึงพ่อแม่

ตอนที่ผมทะเลาะกับแม่เพราะกลับบ้านดึก โดนแม่ว่า เราก็เถียง บอกอาจารย์ไปว่า แม่ผมไม่รู้เป็นอะไรชอบขุดเรื่องเก่าๆ มาว่า อาจารย์ถามว่า เบื่อมั้ย บอกว่า เบื่อ แล้วน่ารำคาญมั้ย รำคาญมากครับ ...อาจารย์ก็บอกว่า ตอนเด็กๆ ก่อนเราจะพูดได้ กว่าจะจำได้ว่านี่คือโต๊ะ แม่บอกเรากี่ที ผมบอกว่า ไม่รู้ครับ คงจะหลายครั้งหลายปีอยู่ อาจารย์บอกต่อว่า แล้วคิดว่าแม่ไม่รำคาญเราเหรอ...แค่นี้แหละ เรามานั่งคิดว่าอาทิตย์หนึ่งเขาอาจจะแว้ดๆ เรามาวันหนึ่ง เราก็รำคาญเขาแล้ว แต่นี่เขาเลี้ยงเราเขาสอนให้เราพูดกี่ปีก็ไม่รู้ กว่าจะพูดได้ยาวๆ ทำไมเขาไม่เห็นเบื่อเลย

(จ๊ะเอ๋) อีกอย่างคือเรื่องการจัดการชีวิต จัดการสิ่งที่จะทำให้เป็นทุกข์ มันคือข้อเท็จจริงของชีวิตที่ว่า ถ้าเรามัวไปจมอยู่กับมัน (ความทุกข์) ก็จะยิ่งแย่ เราต้องอยู่กับปัจจุบันขณะเข้าไว้ ไม่ว่าจะทำอะไรให้รู้ตัวเราเองอยู่ตลอดเวลา จะทำให้อะไรดีขึ้น

โยคะกับการใช้ชีวิต...
(จ๊ะเอ๋) โยคะเป็นการดูแลสุขภาพแบบองค์รวม ทั้งเรื่องกายและจิต ทำให้ผ่อนคลาย หรือแม้แต่ทำให้ใจเราหนักแน่นมากขึ้นพร้อมที่จะออกไปเจอกับเหตุการณ์ต่างๆ ในชีวิตประจำวัน

(กุ่ย) ถ้ามองที่ท่าอาสนะ ในแง่หนึ่งถามว่าเป็นการออกกำลังกายมั้ย เป็นด้วย ถามว่าเป็นการฝึกจิตมั้ย ก็เป็นด้วย มันได้ทั้งสองอย่างในนาทีเดียว บางครั้งเราทำอาสนะอยู่ แล้วใจลอยไปเรื่อย ไม่อยู่กับตัวเอง ถ้าจิตอยู่กับตัวเองเราต้องรู้ว่า ตอนนี้ขาเรากำลังผ่อนคลายนะ ตอนนี้ท้องเรากำลังยุบ เราก็จะรู้เกี่ยวกับตัวเราได้หมด ถ้าฝึกไปสักพักก็จะยิ่งเรียนรู้ความรู้สึกได้เร็วมากขึ้น เช่น เวลาโกรธเพื่อน ถ้าไม่ได้ฝึกมาเราจะควบคุมอารมณ์ไม่ได้ อาจจะไปต่อยเลย แต่การฝึกทำให้เรารู้ตัวเองว่าตอนนี้เราโกรธอยู่นะ หรือกำลังหึงแฟนนะ แล้วต้องทำยังไงต่อ เมื่อเราควบคุมอารมณ์ตัวเองได้ ใจร้อนกลายเป็นใจเย็นได้ เราจะรู้ว่าควรเลี่ยงออกมาก่อน แล้วค่อยกลับมาคุยกันใหม่ อารมณ์เป็นสิ่งที่ควบคุมได้ยาก แต่โยคะช่วยได้ 

(จ๊ะเอ๋) โยคะสอนให้เราหันมามองตัวเองมากขึ้น เช่น เรื่องของอารมณ์ เราจะเฝ้าดูมันดีมั้ยหรือจะเดินหนีไป คิดที่จะเฝ้าดูจนมันหายไปหรือเลือกจะแสดงอะไรออกไปอย่างที่เรารู้สึกอยู่ ในห้องเรียนโยคะที่นี่ได้ทั้งประสบการณ์ชีวิต อารมณ์ กายบริหาร การควบคุมตัวเอง ได้ครบหมด ซึ่งแตกต่างจากห้องเรียนโยคะที่เป็นเชิงพาณิชย์ทั่วๆ ไป

การบรรจุโยคะในหลักสูตรการเรียน...
(จ๊ะเอ๋) คิดว่าเป็นสิ่งจำเป็น เพราะคนในปัจจุบันส่วนใหญ่มัวแต่สนใจสิ่งภายนอก ไม่ค่อยจะสนใจดูตัวเองว่าเป็นยังไง เช่น เมื่อมีปัญหากระทบกระทั่งขึ้นมา ก็โวยวายว่า คุณนั่นแหละเป็นคนทำให้ฉันโกรธ ฉันก็เลยเป็นแบบนี้  ซึ่งที่จริงมันไม่ใช่เลย มันเป็นความโกรธจากตัวเราเองรึเปล่าถึงทำให้เราเป็นแบบนั้น เราควรจะรู้จักตัวเองให้มากขึ้น หากโยคะสามารถทำให้เราพัฒนาตัวเองเรื่องของจิตใจได้ จึงเป็นสิ่งที่ดีที่ได้เริ่มเรียนโยคะในหลักสูตรการศึกษา

(กุ่ย) เขาสอนให้เราดูแลตัวเองตั้งแต่ภายใน เมื่อข้างในโอเค ข้างนอกจะดูผ่องใสไปเอง อีกอย่างคิดว่ามันเป็นวิชาที่ช่วยผ่อนคลาย เมื่อเราล้าจากการเรียนในภาควิชาของเรา ได้มาเรียนวิชานี้ก็ถือว่าได้พักผ่อน แค่ ๑๐ นาทีที่ได้ทำโยคะก็ช่วยได้แล้ว จากนั้นเราก็ออกไปต่อสู้กับงานได้ใหม่

(จ๊ะเอ๋) เรียกได้ว่า เป็นช่วงเวลาที่เอาไว้เบรกช่วงชีวิตหลัก