วิจัยวัคซีนเอดส์กับสังคมวัฒนธรรม

มนุษย์เราทุกคนมีความฝันของตัวเอง ผมเองก็มีความฝัน... ผมรับผิดชอบสุขภาพคนระยองก็ฝันไปไกล แต่เป็นฝันที่อยู่บนพื้นฐานความเป็นจริง คือใช้ข้อมูลเชิงวิเคราะห์จากอดีตถึงปัจจุบัน และมองไปในอนาคต

ก่อนอื่นคงต้องขอวิเคราะห์ สังคม วัฒนธรรมของคนในจังหวัดระยองให้ทุกๆท่านทราบก่อนขอบอกไว้ว่าเป็นการวิเคราะห์ของผมเองนะครับ ลองฟังดูว่าเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วย ผมจะผสมผสาน คน องค์กร ตัวเจ้าหน้าที่หรือบุคลากรแล้วเชื่อมโยงกับงานวัคซีนเอดส์ที่กำลังดำเนินการศึกษาวิจัย

ใครก็ตามถ้าเข้ามาในเขตจังหวัดระยอง คงจะเห็นว่าภูมิประเทศเป็นแบบสูงๆ ต่ำๆ มีภูเขา เนินเขาตลอดพื้นที่ ภูเขาก็จะเขียวชอุ่มตลอดปี ถ้านึกถึงภาพแผนที่ประเทศไทย จะเห็นว่าจังหวัดระยองอยู่มาทางขวาของอ่าวไทย ปลายสุดของพื้นแผ่นดินพอดี อยู่ในระดับเดียวกับจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ดังนั้น ภูมิอากาศคือภาคใต้ตอนบนฝนตกชุก ประกอบกับภูมิประเทศเป็นภูเขาสูงๆ ต่ำๆ ฝนตกลงมาทำให้ดินเก็บความชุ่มชื้นได้มาก จึงเป็นพื้นที่เหมาะแก่การปลูกต้นไม้ โดยเฉพาะไม้ยืนต้น ที่ราบน้อยพืชไร่จึงมีไม่มากนัก

ในอดีตระยองมีชุมชนดั้งเดิม อยู่ที่อำเภอแกลงและอำเภอเมืองเป็นส่วนใหญ่ นอกจากนั้นเป็นพื้นที่เกิดชุมชนใหม่ และถ้าพูดถึงจังหวัดระยองต้องนึกถึงสุนทรภู่ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

คนพื้นเพของจังหวัดระยอง เป็นคนที่มีรูปร่างคล้ายสุนทรภู่ คือศีรษะจะโตตัวจะเล็กๆ เข้าใจว่าการมีศีรษะโต ทำให้สมองมีจินตนาการสูง สุนทรภู่จึงเป็นนักกวีเอกของโลกที่เป็นความภูมิใจของคนระยอง พระเจ้าตากสินมหาราช ท่านมาตั้งกองทัพอยู่ที่ระยองนานจึงทำให้จิตวิญญาณของคนระยองมีความกล้าหาญเด็ดเดี่ยวตามท่าน อาหารอุดมสมบูรณ์ มีทั้งทะเล ภูเขา ป่าไม้ คนระยองจึงไม่เดือดร้อนเรื่องการกินอยู่

สรุปว่าคนระยองดั้งเดิมเป็นคนใจดี โอบอ้อมอารี รักสงบ ตัวเล็กๆ หัวโตๆ มีจินตนาการสูง พอเข้าสู่ยุคของการปฏิรูปประเทศ ทำให้จังหวัดระยองเปลี่ยนโฉมทันที ภายในไม่ถึง ๒๐ ปีเปลี่ยนไปหมด

คนรุ่นใหม่เป็นคนต่างถิ่นมาอาศัยอยู่เพื่อทำงาน พร้อมกับพาครอบครัวมาอยู่ด้วย หรือมาอยู่คนเดียว เกิดการเปลี่ยนแปลงจากสังคมที่สงบสุข กลายเป็นสังคมเมือง ตัวใครตัวมัน คนในวัยทำงานหนีไม่พ้นเรื่อง Sex จึงเป็นโอกาสทองของโรคเอดส์ที่ขยายตัวอย่างรวดเร็ว จนทำให้จังหวัดระยองกลายเป็นจังหวัดอันดับต้นๆ ที่มีคนเป็นโรคเอดส์ เป็นผลพวงจากสิ่งที่เราเรียกว่าความเจริญ

พอผมมาทำงาน ผมก็ฝันไปว่า ในอนาคตคนในจังหวัดระยองควรจะไม่มีคนติดโรคเอดส์เพิ่มขึ้นอีกและคนที่มีเชื้อ HIV ในร่างกายก็คงอยู่ในสังคมปกติสุขคล้ายคนเป็นเบาหวาน ความดันเลือด ซึ่งกินยาทุกวันแล้วใช้ชีวิตในสังคมได้อย่างปกติสุข
เด็กที่เกิดใหม่ไม่ควรรับผลพวงของความเจริญที่ไม่ดี

สิ่งนี้ทำอย่างไรล่ะครับ
ไม่ว่าจะใช้สื่อต่างๆ ใช้วิธีการต่างๆ มากมาย เราก็หนีกฎของธรรมชาติไม่พ้น มนุษย์มีความต้องการพื้นฐานคล้ายกัน และยิ่งสังคมยุคปัจจุบัน คนเรามีสิทธิ์ในการรับเชื้อ HIV สูงขึ้นกว่าในอดีต

เมื่อมีโครงการศึกษาวัคซีนเอดส์ทดลองระยะที่ ๓ ผมเองดีใจมาก ถือว่าเป็นโอกาสในการแก้ไขปัญหาเรื่องโรคเอดส์ในจังหวัดระยอง โดยใช้การศึกษาวิจัยเป็นปัจจัยในการกระตุ้นให้ทุกๆ คนหันมาป้องกันโรคเอดส์ และถ้าจะฝันให้ไกลไปมากกว่านี้ ก็ฝันว่าสักวันเราควรจะมีวัคซีนป้องกันโรคเอดส์ฉีดให้กับเด็กๆ ที่เกิดใหม่ทุกคนใน
ประเทศ คล้ายวัคซีน ไอกรน คอตีบ บาดทะยัก โปลิโอ ที่เราฉีดให้เด็กๆ ไทยทุกคน

จะไปให้ถึงความฝันอย่างไร องค์กรของหน่วยงานสาธารณสุขในจังหวัดระยองมีประสิทธิภาพมาก รวมทั้งได้รับความร่วมมืออย่างดีจากสังคมโดยเฉพาะจากสื่อต่างๆ ช่วยเป็นสิ่งเชื่อมความเข้าใจที่ถูกต้องในทางสร้างสรรค์ จึงทำให้คนส่วนใหญ่ให้ความร่วมมือและเป็นกำลังใจในงานครั้งนี้คือกลุ่มผู้ติดเชื้อ HIV ที่มีความเข้มแข็งจากการทำงานครั้งนี้ ทำให้เรามีโอกาสในการ
๑. แก้ไขปัญหาโรคเอดส์ในจังหวัดระยอง
๒. พัฒนาองค์ความรู้ในการดูแลผู้ติดเชื้อ
๓. พัฒนาศักยภาพของเจ้าหน้าที่ในด้านการศึกษาวิจัย (ในโลกยุคปัจจุบัน การทำงาน ภายใต้การศึกษาวิจัยคือการพัฒนาที่ยั่งยืน)
๔. เป็นเหตุเสริมในการแก้ปัญหาอื่นในจังหวัดระยอง เช่น ยาเสพติด โรคติดต่อ อื่นๆ เพราะองค์ความรู้สามารถเทียบเคียงได้
๕. เป็นส่วนหนึ่งในการเปลี่ยนแปลงโลกคล้ายคนที่ค้นพบเชื้อโรค คอมพิวเตอร์ อินเทอร์เน็ตน่าจะมีวัคซีนป้องกันโรคเอดส์

ในการทำงานที่ยิ่งใหญ่ครั้งนี้ เป็นงานกุศลกรรม เพราะวัตถุประสงค์หลักของเราคือต้องการช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน เป็นงานที่ท้าทาย แต่ผมมีความเชื่อมั่นในศักยภาพของเจ้าหน้าที่ทั้งหมดในระยองและในโครงการฯ ว่ามีความมุ่งมั่นในการทำงาน

การศึกษาวิจัยวัคซีนเอดส์กับสังคมและวัฒนธรรมจังหวัดระยองเป็นสิ่งที่เกื้อกูลกัน มิใช่สิ่งขัดขวางกัน บวกกับใจอันบริสุทธิ์ ผมมีความเชื่อมั่นว่าฝันของเราย่อมเป็นจริง