• ขนาดตัวอักษร  Normal size text | Increase text size by 10% | Increase text size by 20% | Increase text size by 30%

ตกหมอน

ผมว่าหลายๆ คนคงเคยมีปัญหาคอหันไม่ค่อยได้ คนทั่วไปมักจะบอกว่าตกหมอน อาการคือ  คอหันได้ลำบาก รู้สึกเจ็บ บางคนก็เป็นมากขนาดจะหันหน้าไปทางไหนก็จะต้องหันไปทั้งตัว ขับรถก็ลำบาก ผมจะคุยให้ฟัง แก้ไขได้ไม่ยากเลย แล้วนำไปช่วยเหลือตนเอง และดูแลสามี ภรรยา ลูกเราด้วย

ตกหมอนเป็นอาการที่คอหันไม่สะดวก เจ็บบริเวณต้นคอ สาเหตุเริ่มต้น ไม่ใช่เกิดจากอุบัติเหตุ เช่น โดนภรรยาตบ หรือโดนสามีเตะ มักเกิดจากการอักเสบของกล้ามเนื้อกลุ่มหนึ่ง ซึ่งอยู่บริเวณระหว่างสะบัก ขออนุญาตวาดรูปให้ดู

จุดเริ่มต้นจากอะไร มักจะเกิดจากกล้ามเนื้อบริเวณนั้นอ่อนแอ และเมื่อเราออกกำลังเกร็งกล้ามเนื้อบริเวณนั้นมากเกินไป กล้ามเนื้อเกร็งตัวคล้ายเป็นตะคริว คือเกร็งแล้วไม่ยอมคลายออก
L กล้ามเนื้อเกร็ง เลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อไม่ได้ดี เกิดการคั่งของเลือด ทำให้เกิดกรดติ่งในกล้ามเนื้อ กรดกระดูกในปอด ความปวดกระตุ้นให้ กล้ามเนื้อหดตัว ย้อนกลับไปที่เดิม
จะเห็นว่าเป็นวงจรแห่งปัญหา เมื่อเกิดปัญหาอย่างหนึ่งจะพลาดให้เกิดปัญหาอื่นๆ ตามมา พอเริ่มจากกล้ามเนื้อระหว่างสะบักอักเสบ พอนานๆ จะพลอยให้กล้ามเนื้อบริเวณสะบักและกล้ามเนื้อต้นคออักเสบตามไปด้วย ในที่สุดจะแข็งไปหมดทั้งต้นคอเลย หรือถึงแผ่นหลังได้
ผมจะแนะนำวิธีการคิดด้วยเพื่อนำตัวอย่างของปัญหาตกหมอนไปแก้ปัญหาอื่นๆ ได้อีกหลายอย่าง และใช้สิ่งที่เรามีอยู่ในธรรมชาติ มิใช่ต้องพึ่งยาพึ่งหมอเท่านั้น

หลักการคิด และหลักในการทำ  ผมจะใช้อริยสัจ ๔
หลักในการทำ ๔ ขั้นตอนในการแก้ไขปัญหาตนเอง

หลักในการคิด

ปัญหา ฎ ปวดต้นคอตกหมอน
 สาเหตุของปัญหา ฎ กล้ามเนื้ออักเสบ ฎ กล้ามเนื้อเกร็งตัว ฎ เลือดคั่ง ฎ เกิดกรดคั่งในกล้ามเนื้อ ฎ กรดกระตุ้นให้กล้ามเนื้อปวด ฎ กล้ามเนื้อเกร็งตัว
สภาวะที่ไม่มีปัญหา ฎ คอของเราไม่ควรปวด ควรเคลื่อนไหวได้ปกติ 
ทางแก้ไขปัญหา
๑. การนวด ถ้าใช้มือเราคลำบริเวณกล้ามเนื้อระหว่างสะบักทั้ง ๒ ข้าง เมื่อเราพบว่าบริเวณใด กล้ามเนื้อ เป็นก้อนแข็งๆ ลองเอานิ้วมือกดบริเวณ นั้น ถ้าผู้ป่วยเจ็บมากแสดงว่าใช่แน่ นอน ใช้มือและนิ้วมือคลำไปทั่วๆ บริเวณแผ่นหลังและต้นคอ โดยให้ผู้ป่วยพยายามอย่าเกร็งกล้ามเนื้อ แต่ถ้า พบว่ากล้ามเนื้อบริเวณใดเป็นก้อนแข็ง ใช้นิ้วลองกดดู ถ้าปวดมากแสดงว่าไม่ใช่แน่นอน

วิธีการแก้ โดยการกดบริเวณ  ที่ปวดแรงๆ แช่ไว้นานๆ ประมาณ   ๒ อึดใจ คือเรากลั้นใจ ๒ ครั้ง แล้วค่อยๆ ปล่อยมือ การกดจะเป็น การไล่เลือดที่คั่งพร้อมกรดที่คั่งใน กล้ามเนื้อออกไป เพื่อให้เลือดเดินได้สะดวก ต้องค่อยๆ ทำ และทำแบบตั้งใจอยากให้หาย การรักษาแบบนี้ต้องทำด้วยใจจริงๆ จะมีพลังมาก เราเรียกว่าพลังจิตก็ได้ กด ๒ อึดใจ ปล่อย ทำประมาณ ๒-๓ ครั้ง ผู้ป่วย จะรู้สึกดีขึ้นทันตาเห็น

กรณีไม่มีใครช่วยกด และเราเป็นเองจะทำอย่างไรดี ท่านลองไปหาเก้าอี้ที่มีพนักพิงเป็นเหล็กที่แข็งแรง แล้วลองขยับหลังให้สะบักอยู่บริเวณขอบเก้าอี้แล้วพิงแรงๆ จะคล้ายการกดนวดจากผู้อื่นได้เป็นการช่วยเหลือตนเองอีกวิธี
๒. โดยความร้อน ทาอะไรร้อนๆ กระเป๋าน้ำร้อน ห่อผ้า ผ้าชุบน้ำร้อนมาวางที่เราปวด ความร้อนจะทำให้กล้ามเนื้อคลายความร้อนความเย็น  ๒ อย่าง ก็ช่วยแก้ปัญหาความเจ็บป่วย ได้มาก กล้ามเนื้ออักเสบที่เกิดจากการนอนตกหมอนต้องแก้ด้วยความร้อน เพราะเราต้องการให้กล้ามเนื้อคลายตัว อย่าไปนึกถึงแต่กระเป๋า น้ำร้อน อาจใช้ขวดน้ำใส่น้ำร้อนห่อผ้าแทนก็ได้ ยิ่งเป็นขวดแก้วยิ่งดี นอน ทับลงไปตรงบริเวณที่เราปวดแล้วคลึง เบาๆ ดีกว่าหมอนวดเสียอีก ประหยัดเงิน ไม่ต้องไปพึ่งใคร พึ่งตนเอง

พอหลักการคิดแล้ว มาดูหลักการทำ ผมอยากเสนอหลักการทำ ๔ ข้อ
๑. เราควรบอกคนอื่นๆ ในครอบครัวว่า ผมตกหมอน ปวดต้นคอมาก ลูก ภรรยา สามี คนใช้ เป็นต้น เขาจะได้รู้ว่าเราไม่ค่อย สบาย บางครั้งลูกเล็กๆ อาจจะมากวนอยากให้เราอุ้ม เมื่อเราเจ็บกล้ามเนื้อ เขาก็จะได้ให้เราพัก
๒. เตรียมขอความช่วยเหลือเมื่อจำเป็น เช่น ถามภรรยา วันนี้คุณว่างหรือเปล่า ถ้าผมปวดมากๆ คุณพาผมไปหาหมอที่โรงพยาบาลได้หรือเปล่า หรือหาโทรศัพท์หาเบอร์หมอที่รู้จักไว้
๓. ลงมือแก้ปัญหา เตรียมตัวพักผ่อน ถ้าไม่ได้เป็นอะไรมากพอทนได้ควรจะลงมือแก้ปัญหาตอนกลางคืนเพื่อจะได้นอนหลับไปเลยไม่ต้องมาทำงานต่อ ถ้าเป็นผมอาจจะหายาแก้ปวด เช่น พาราเซตามอล ๒ เม็ด หาอะไรรองท้องก่อน อาบน้ำอย่างดี เปลี่ยนชุดนอน และถ้ามีน้ำมันนวด เช่น ยาหม่อง น้ำมันมวย บาล์ม เป็นต้น มาทาบริเวณปวดด้วย และขอร้องภรรยาให้ช่วยนวดให้ หรือถ้าภรรยาปวดก็ให้สามีช่วยนวดให้
๔. ประเมินผลถ้าหลับไปได้ก็จะดี ตื่นขึ้นมาส่วนใหญ่จะหาย อย่าเพิ่งไปลองเกร็งกล้ามเนื้อนะครับ ให้เขาพักผ่อนก่อน จากนั้นพยายามสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อโดยการออกกำลังกาย การปวดกล้ามเนื้อส่วนใหญ่เกิดจากการที่กล้ามเนื้อไม่แข็งแรง ถ้ากล้ามเนื้อแข็งแรงกล้ามเนื้อจะไม่บาดเจ็บง่าย
ถ้าไม่ดีขึ้นเลย แต่กลับยิ่งแย่ลง อย่ามัวรอช้า ควรไปพึ่งบริการทาง การแพทย์ดีกว่า การพึ่งบริการทางการแพทย์ ผมอยากเสนอให้เป็นแพทย์แผนปัจจุบันก่อน ถ้าหมอบอกว่าเป็นกล้ามเนื้ออักเสบ แล้วเราไม่อยากกินยา ก็อาจจะไปนวดแผนโบราณก็ได้ แต่สิ่งที่สำคัญคือการหาสาเหตุของปัญหา คือการวินิจฉัยโรคก่อน

มิใช่ตกหมอน แต่สาเหตุคือกระดูกต้นคอกดทับเส้นประสาท ซึ่งวินิจฉัยโดยการเอกซเรย์ อย่ามัวแต่นวดอยู่จนกระทั่งเส้นประสาทเสีย

แพทย์ทางเลือก ควรเป็นแพทย์ทางเลือกมิใช่แพทย์ทางหลัก ขอให้เข้าใจ ให้ดีนะครับ ผมใช้บริการแพทย์ทางเลือกบ่อยๆ แต่ผมต้องรู้สมมุติฐานของโรคที่ชัดเจนก่อน มิใช่สาเหตุของโรคคือลมเดินไม่สะดวก ธาตุไม่ดี ไม่ใช่สมมุติฐานแต่เป็นการโมเมคล้ายหลอกเด็ก พระพุทธเจ้าท่านสอนให้เราเชื่อ  เหตุผล อย่าเชื่อเพราะคนพูดน่าเชื่อถืออย่างเดียว

ตกหมอน นอกจากหลักการคิด  ฎ หลักการทำ ผมอยากเสนอหลักการพูดเสริมอีกสักหน่อย ถ้าอยากให้คู่ของเราช่วยนวดให้ เราควรพูดเพราะๆ นะ ครับ ความสุขเข้าที่หู แต่ความทุกข์มักออกจากปาก พูดเพราะๆ คุณช่วยนวด ให้ผมหน่อยนะครับ แล้วพรุ่งนี้ผมจะนวดให้คุณบ้าง หรือคุณนวดให้ทีไรหายทุกทีเลย คุณมีพลังมากฉันรู้ช่วยนวดให้หน่อยนะ

คิด ทำ พูด เพื่อแก้ไขปัญหานะครับ

ข้อมูลสื่อ

287-010
นิตยสารหมอชาวบ้าน 287
มีนาคม 2546
นพ.วิวัฒน์ วิริยกิจจา