• ขนาดตัวอักษร  Normal size text | Increase text size by 10% | Increase text size by 20% | Increase text size by 30%

พิพิธภัณฑ์ชุมชนชายทะเลสำหรับเด็ก (ตอนที่ 1) Museo Sang Bata Sa Negros Sagay City, Negros Occidental

เด็กๆ อยากรู้อยากเห็น สนใจสิ่งต่างๆ ที่ซ่อนอยู่เบื้องหลัง อยากจับต้องดู แกะดู มีส่วนร่วม

ประเทศไทยมีพิพิธภัณฑ์เด็กแห่งแรกคือ พิพิธภัณฑ์เด็กกรุงเทพมหานคร ก่อตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ.2543 ตามพระราชปรารภของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ที่ทรงปรารถนาให้เด็กไทยได้มีโอกาสเรียนรู้อย่างกว้างขวาง โดยริเริ่มขึ้นในสมัย ดร.พิจิตต รัตตกุล เป็นผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร น่าจะเป็นพิพิธภัณฑ์เด็กแห่งที่สองของอาเซียน

เนื่องจากประเทศฟิลิปปินส์มีพิพิธภัณฑ์เด็กมาตั้งแต่ พ.ศ.2537 เรียกว่า มูสิโอ พัมบาตา (Museo Pambata = Museum for Children) ตั้งอยู่ที่เมืองมะนิลา ก่อตั้งโดย Dr.Nina Lim Yuson เธอเกิดแรงบันดาลใจหลังจากพาลูกๆ ไปเที่ยวพิพิธภัณฑ์ที่สหรัฐอเมริกาคือ Brooklyn Children's Museum ซึ่งเป็นพิพิธภัณฑ์เด็กแห่งแรกของโลกโดยเริ่มมาตั้งแต่ พ.ศ.2442 ก่อนพิพิธภัณฑ์เด็กของประเทศไทย 101 ปี และ Boston Children's Museum ซึ่งเด็กๆ สนุกและประทับใจมากกับการเรียนรู้ในพิพิธภัณฑ์

พิพิธภัณฑ์เด็กมีความแตกต่างจากพิพิธภัณฑ์สำหรับผู้ใหญ่ เพราะเด็กๆ อยากรู้อยากเห็น สนใจสิ่งต่างๆ ที่ซ่อนอยู่เบื้องหลัง อยากจับต้องดู แกะดู มีส่วนร่วม และเล่นสนุกกับสิ่งที่จัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ ในวงการพิพิธภัณฑ์เรียกว่า Hands-on Discovery Museum

ปัจจุบัน การจัดพิพิธภัณฑ์สำหรับผู้ใหญ่แบบ Discovery Museum เริ่มมีแห่งแรกในประเทศไทยที่มิวเซียมสยาม พิพิธภัณฑ์การเรียนรู้และสร้างสรรค์ ตั้งอยู่ที่กระทรวงพาณิชย์เดิม และเพิ่งเป็นข่าวโด่งดังไปทั่วประเทศเมื่อเร็วๆ นี้ เพราะมีผู้ชมขโมยลูกปัดมูลค่ามหาศาลไปจากนิทรรศการลูกปัด ยังดีที่ส่งคืนให้ในภายหลัง

มิวเซียมสยามเป็นแหล่งเรียนรู้ที่น่าสนใจสำหรับคนไทยทุกคน ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ รวมทั้งเพื่อนชาวต่างประเทศก็น่าพาไปเรียนรู้เกี่ยวกับประเทศไทย จะได้ภาพรวมทั้งหมดภายในเวลาไม่กี่ชั่วโมง

พิพิธภัณฑ์เด็กกรุงเทพมหานคร ประสบความสำเร็จตามวัตถุประสงค์ด้วยความพยายามเรียนรู้จากพิพิธภัณฑ์เด็กในหลายประเทศ และนำมาผสมผสานก่อสร้างในแนวที่เหมาะกับความต้องการของเด็กไทยได้ดี Dr. Nina Lim Yuson กล่าวชมว่า พิพิธภัณฑ์เด็กของไทยจัดได้ดีมาก เด็กๆ ก็สนใจมาเที่ยวชมจำนวนมาก

พิพิธภัณฑ์เด็กแห่งที่ 2 ของฟิลิปปินส์ มีความน่าสนใจ เนื่องจากเป็นพิพิธภัณฑ์เด็กที่ก่อสร้างโดยชุมชนชายทะเล อยู่ที่เมืองซาไก บนเกาะเนกรอส มีชื่อว่ามูสิโอ ซังบาตา ซา เนกรอส (Museo Sang Bata Sa Negros) Lilibeth Cordova-La O' เล่าถึงการก่อตั้งพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ในการประชุมพิพิธภัณฑ์เด็กเอเชียครั้งที่ 1 เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ.2551 ที่มะนิลา การนำเสนอของเธอทำให้ผู้เข้าร่วมประชุมรู้สึกอยากไปดูด้วยตนเอง และเรียกร้องให้จัดการประชุมครั้งต่อไปที่นั่น

Lilibeth สามารถรวบรวมผู้สนับสนุนและจัดการประชุมผู้สนใจพิพิธภัณฑ์เด็กในประเทศฟิลิปปินส์ได้สำเร็จเมื่อวันที่ 19-21 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2552 นี้ ดิฉันจึงได้โอกาสเดินทางไปร่วมประชุมด้วยเพราะอยากไปเห็นพิพิธภัณฑ์ชุมชนชายทะเลสำหรับเด็ก เพื่อนำมาเผยแพร่ เพราะอยากเห็นพิพิธภัณฑ์น่าสนุกสำหรับเด็กบริเวณชายทะเลของเมืองไทยบ้าง

เดิมทีตั้งใจจะชักชวนญาติพี่น้องชาวชายทะเลไปดูด้วยกัน เผื่อจะเกิดแรงบันดาลใจกลับมาช่วยกันผลักดันให้ชุมชนชายทะเลช่วยกันก่อสร้างพิพิธภัณฑ์สำหรับเด็กขึ้นมา เมื่อเปิดหนังสือพิมพ์เพื่อหาทัวร์ไปฟิลิปปินส์ ก็รู้สึกแปลกใจเป็นอย่างยิ่งที่เรามีทัวร์ไปทุกประเทศรอบด้าน รวมทั้งพม่า แต่ทำไมไม่มีทัวร์ไปฟิลิปปินส์ ทัวร์แบบแพ็กเกจก็ไม่มี ตอนนี้ก็ยังหาคำตอบไม่ได้ ทำให้ญาติมิตรที่ไม่รู้ว่าเราจะพาไปขึ้นเขาลงทะเลอย่างไร พักที่ไหนด้วยงบประมาณเท่าไร จึงพากันบอกว่า "เธอไปดูมาก่อนก็แล้วกัน"
                                                      
                                                       Ž
                                                                    ขนมเข่งเนกรอส       
                                                                  
ประเทศฟิลิปปินส์ประกอบด้วยเกาะน้อยใหญ่มากมายกว่า 7 พันเกาะ ทำให้การเดินทางระหว่างเกาะต้องใช้เรือหรือเครื่องบินในประเทศ การเดินทางครั้งนี้จึงต้องใช้สายการบินฟิลิปปินส์เพื่อความสะดวก แต่ต้องต่อเครื่องบินที่มะนิลาตอนตี 3 โชคดีที่ทางผู้จัดให้เกียรติส่งคนมารับถึงสนามบินมะนิลา และเดินทางไปเกาะเนกรอสพร้อมกับกลุ่มของนายกเทศมนตรีผู้เป็นกำลังสำคัญในการก่อสร้างพิพิธภัณฑ์ชุมชนชายทะเลสำหรับเด็ก

เราเดินทางถึงสนามบินของเมือง Bacolod ตอนเช้าตรู่ Lyn B. Gamboa ซึ่งเป็นผู้ก่อตั้งพิพิธภัณฑ์เนกรอสและอยู่บ้านที่เหมือนพิพิธภัณฑ์ ต้อนรับด้วยอาหารเช้าสไตล์เนกรอส เป็นแป้งนึ่งในกระทงเหมือนขนมเข่ง กินกับเนยสดและแยม ให้ความรู้สึกเหมือนอาหารจีนปนฝรั่ง ซึ่งพบในภายหลังว่าวัฒนธรรมบนเกาะนี้ สืบทอดมาจากพวกสเปนและอเมริกันผสมกับชาวจีนและชาวฟิลิปปินส์พื้นเมือง น่าจะคล้ายๆ กับเกาะอื่นๆ ยกเว้นเกาะมินดาเนาซึ่งในอดีตเป็นอาณาจักรของมุสลิม

เมื่อขึ้นรถเดินทางไปยังสถานที่ประชุมที่โรงแรม Natures' Village Hotel ที่เมืองตาลิไซ (Talisay) เราผ่านไร่อ้อยกว้างใหญ่สุดลูกหูลูกตา จึงได้ทราบว่าเกาะเนกรอสเป็นแหล่งผลิตน้ำตาลจากอ้อยส่งออกไปยังยุโรปและอเมริกามาตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 18 จึงกำเนิดตระกูลขุนนางน้ำตาล (Sugar Baron) มีคฤหาสถ์ใหญ่โตซึ่งยังหลงเหลืออยู่จนกระทั่งทุกวันนี้

เวลามีโอกาสไปประเทศเพื่อนบ้าน มักเกิดความรู้สึกเสียดายที่เราไม่ค่อยมีโอกาสเรียนรู้เรื่องเกี่ยวกับเพื่อนบ้าน เรารู้จักกันน้อยมาก แม้แต่เรื่องของชนเผ่าไทด้วยกันเอง ก็เพิ่งมารู้จักเมื่อไม่นานมานี้ ที่ผ่านมาเรามัวแต่เรียนเรื่องประวัติศาสตร์ตามตำราตะวันตก

โรงแรม Natures' Village ซึ่งเป็นสถานที่ประชุมและที่พักของผู้เข้าประชุมนี้ เจ้าของคือ Sonia Sarrosa ผู้เป็นประธานของพิพิธภัณฑ์เด็กที่พวกเรากำลังจะไปเยือนนั่นเอง

หลังจากประธานกล่าวต้อนรับ พวกเราก็ยกขบวนขึ้นรถบัส 2 คัน เดินทางไกลผ่านหลายเมือง เพื่อไปชมพิพิธภัณฑ์ชุมชนชายทะเลสำหรับเด็ก Museo Sang Bata Sa Negros ที่เมืองซาไก

เราจะไปถึงพิพิธภัณฑ์เด็กในฉบับหน้า


เว็บไซต์พิพิธภัณฑ์

พิพิธภัณฑ์เด็กกรุงเทพมหานคร
www.bkkcdm.com

Museo Pambata www.museopambata.org

มิวเซียมสยาม www.ndmi.or.th

Museo Sang Bata Sa Negros
www.museosangbata.org

Brooklyn Children's Museum
ww.brooklynkids.org

Boston Children's Museum
www.bostonchildrenmuseum.org

 

ข้อมูลสื่อ

361-017
นิตยสารหมอชาวบ้าน 361
พฤษภาคม 2552
อื่น ๆ
พรอนงค์ นิยมค้า